Bollinger bandı ya da bantları 1980 yılında John Bollinger tarafından geliştirilmiştir. Görevleri ortalamaların üstüne ve altına yerleştirilmektir. Fakat bu ortalamaların hareketli olması gerekir. İsmini geliştiricisinden alan bollinger bandı, teknik analizlerde sıklıkla kullanılan Volatilite bandıdır.
Volatilite ise standart sapmaya bağlı bir değişkendir. Volatilitede olan herhangi bir yükseliş ya da düşüş hareketi standart sapma üzerinde etkilidir. Burada olan en ufak bir değişiklik standart sapmayı etkilemektedir. Volatilite ile bollinger bantları arasında şu şekilde bir ilişki vardır.
Volatilite yükseldiği zaman bollinger bantları genişlemekte, Volatilite azaldığında da bollinger bantları daralmaktadır. Bollinger bantları 1980 yılında geliştirilmesine rağmen 2011 yılında John Bollinger adına patentlenmiştir. Bollinger bantları fiyatların piyasaya göre düşük mü yoksa yüksek mi olduğunu hesaplamaktadır. Fakat bu hesaplamalar göreceli olarak yapılmaktadır.
Bollinger’e göre bu bantlar fiyat hareketlerini ihtiva etmektedir. İhtiva ettikleri oran ise ya %88 ya da %89 olmaktadır. Bollinger bandının dışına çıkan fiyat hareketi olağan dışı olmaktadır. Bu duruma sıklıkla rastlanabilir. Bu banda teknik olarak bakmak gerekmektedir.
Ayrıca herkesin yorumlaması doğru değildir. Bollinger bandında fiyatlar üst banda yakınsa göreceli olarak yüksek, alt banda yakınsa da göreceli olarak düşüş olmaktadır. Bollinger bandında yorumlama işlemlerinin doğru yapılması çok önemlidir. Bu yüzden uzman kişiler tarafından yapılması gerekmektedir. Ayrıca bollinger bandındaki her hareketin yatırım işlemlerinde dikkate alınmaması gerekmektedir. Örneğin fiyatlar yükselmeye başlamışsa bu durum alış veya satış sinyali olarak algılanmamalıdır.
Bollinger bandı oldukça popüler olan bir teknik analiz aracıdır. Bollinger bandının sisteminde 1 adet basit hareketli ortalama olmaktadır. Bu ortalamanın dışında iki adet standart sapma olmaktadır. Bunlar bandın değerine göre değişir ve ortalamanın üstünde ya da altında yer alır.
Değişimler fiyatlardaki harekete göre olmaktadır. Standart sapmanın sayısı hiçbir zaman 2’yi geçmez. Bollinger bandında kullanılan ortalamalar 20 günlüktür. Ortalamanın adı ise basit hareketli ortalamadır. Bu hareketli ortalama yerleştikten sonra bir kanal oluşmaktadır. Standart sapmalar yine ortalamanın üstüne ya da altına yerleşir.
Burada üst bandın adı hareketli ortalama +, alt bandın adı da hareketli ortalama – olarak belirlenmiştir. Değerleri 2 sayısıyla ifade edilir ve bu şekilde hesaplanır. Finansal piyasalarda riskin tanımı daha farklıdır. Burada risk Volatilite olarak adlandırılmaktadır.
Volatilitenin yüksek olması riskinde yüksek olduğunu anlamını taşımaktadır. Standart sapma ve Volatilite arasında bir ilişki vardır. Standart sapmanın görevi ortalama değere göre değişimi ölçmektir. Bu işleyişiyle bir Volatilite göstergesi görevi görmektedir.
Normal dağılımı gösteren verilerde birinci ve ikinci değerde farklı olmaktadır. İlk veri setinde olasılık %68.2’dir. İkinci standart sapmada ise olasılık %95,45’tir. Bollinger bandının temelinde kurulan fikir büyük olasılıkta üst ve alt bandın yaptığı kanal içinde hareket edeceği fikridir. Bandın genişliği volatiliteye göre değişmektedir.
Fiyat barları üst bollinger bandına yaklaştığı zaman piyasa aşırı alışta olmaktadır. Aynı şekilde barlar alt bollinger bandına yaklaştığı zamanda piyasada aşırı derecede satış olmaktadır. Çünkü insanlar piyasanın daha da düşeceğini düşünür ve bir an önce geri çekilmek isterler.
Bollinger bandında kullanılan bazı grafikler ve göstergeler bulunmaktadır. Bu göstergeler RSI ve MACD göstergeleridir. Genellikle bu ikisi kullanılır. Bunun dışında Bist 100 grafiği de banda yerleşmiş durumdadır. Bollinger bantları genel olarak 3 farklı şekilde yorumlanmaktadır. Bu bantlar birer destek ve direnç bölgesi olarak kullanılmaktadır.
Fiyat üst banda yaklaştığı zaman bu aşırı alış gösteresi olarak kabul edilir ve satış işlemlerinin önü açılır. Fiyat barları aşağı banda yaklaştığı zaman ise bu durum aşırı satış olarak görülür ve alış işlemlerinin sayısı artmaya başlar.
Bollinger bantlarını her zaman bu şekilde kullanmak doğru değildir. Bantlar kimi zaman hata verebilir ya da farklı bir durum için grafik hazırlanabilir. Bu bantlardan daha doğru sonuç alabilmek için RSI göstergelerini de beraberinde kullanmak gerekir. Bu göstergeler alış ve satış göstergesi olarak kullanılabilir.
Bollinger bantları oluşurken ortaya bir kanal çıkmaktadır. Bu kanalların genişliği çok önemlidir. Alt ve üst bandın birbirine aşırı yaklaşması önemli bir durumdur. Yorumlaması kimi zaman değişse ve başkaları tarafından daha değişik şekillerde yorumlansa da bantlar birbirine yaklaştığı zaman bu durum piyasada Volatilitenin azaldığını ve belirsizlik içeren durgun bir döneme girdiğini temsil etmektedir.
Bu durum yakın zamanda Volatilitenin artacağını ve fiyatlarda aşağı ya da yukarı yönlü bir kırılma olacağı şekilde yorumlanmaktadır. Burada endeksteki veriler yaklaşık 1 ay boyunca yatay seyreden ve bantlar daralır ve daha sonrasında aşağı yönlü bir kırılma gerçekleşir. Bollinger bandı Volatilite piyasasıyla ilgili önemli bilgileri ortaya koymaktadır.