Ekonomi
döviz çevirici
Altın Fiyatları
Kredi
Burs
KYK
İş Fikirleri
Bedelli sermaye artırımı, bir şirketin mevcut hissedarlarına, ikincil piyasadan satın almak yerine, doğrudan şirketten indirimli fiyatla ek hisse satın alma fırsatı veren hakların teklif edilmesidir. Satın alınabilecek ek hisse sayısı, hissedarların mevcut hisselerine bağlıdır.
Şirketler, çeşitli amaçlar için nakde ihtiyaç duyduklarında bedelli sermaye artırımına gidebilirler. Süreç, şirketin taahhüt ücreti ödemeden para toplamasını sağlar.
Bedelli sermaye artırımı; mevcut hissedarlara, belirli bir tarihte veya daha önce hisseleri daha düşük bir fiyattan satın alma hakkının (zorunluluk değil) verildiği durumlarda imtiyazlı muamele sağlar.
Mevcut hissedarlar, yeni hisselerin satın alınabileceği tarihe kadar diğer ilgili piyasa katılımcıları ile işlem yapma hakkından da yararlanır. Haklar, normal hisse senetlerine benzer şekilde işlem görür.
Hissedarlar tarafından satın alınabilecek ek hisse sayısı genellikle mevcut hissedarlıkları ile orantılıdır.
Mevcut hissedarlar da hakları görmezden gelmeyi seçebilirler; ancak, ek hisse satın almazlarsa, mevcut hisseleri ek hisse ihracından sonra sulandırılacaktır.
Bir şirket faaliyetlerini genişletmeyi planlarken, büyük miktarda sermaye gerektirebilir. Borç yerine, sabit faiz ödemelerinden kaçınmak için öz sermayeyeyi artırma yoluna gitmek isteyebilirler. Öz sermayeyi artırmak için, bedelli sermaye artırımı, hedefe ulaşmanın daha hızlı bir yolu olabilir.
Borç/kredi finansmanının mevcut/uygun veya pahalı olmadığı bir proje, genellikle bir şirketin bir hak ihracı yoluyla sermaye artırmasına neden olur.
Borç/özsermaye oranını iyileştirmek isteyen veya yeni bir şirket satın almak isteyen şirketler, aynı yoldan fonlamayı tercih edebilir.
Bazen sorunlu şirketler, finansal sağlıklarını iyileştirmek için borçlarını ödemek için hisse ihraç edebilir.
Bedelli sermaye artırımı için Zoren bedelli yazımıza göz atabilirsiniz. Örnek: Diyelim ki bir yatırımcı X şirketinin 1000 hissesine sahip ve hisselerin her biri 10 TL’den işlem görüyor. Şirket, yüzde 100 bedelli sermaye artırımı ilan ederse 1000 hisseye sahip her yatırımcı 1000 yeni hisse almaya hak kazanacaktır.
Şirket, örneğin hisse başına 6 lira gibi indirimli bir fiyattan bedelli artırıma gidecektir. Bu, mevcut bir hissedar için 1000 hisseyi 6.000 liraya alması demektir. Aslında normal değeri 10.000 liradır. Bazı hisselerde takas fiyatı miktarı yüksek olur ve bedelliye katılmak mantıklı olmaz. Bunun hesabını yapmak gerekir.
Tabii, bedelli sermaye artırımına ülkemizde pek sıcak bakılmıyor, para istenecek diye açıklandığı an hisseler değer kaybetmeye başlıyor. Halbuki burada şirketin bedelli nedenini öğrenmek lazım. Eğer sermaye artırımı yeni bir yatırım ve büyük kazanç sağlayacak bir projeyse bedelli artırımı şirkete faizsiz para girişi demektir ki bu da nakit yükünü masrafsız azaltacağı anlamına gelir.
Olumsuz yönde düşünürsek, Nakit sıkıntısı çeken şirketler, gerçekten ihtiyaç duyduklarında para toplamak için bedelli sermaye artırımına başvurabilirler. Bu bedelli artırımında şirketler, hissedarlara mevcut işlem fiyatına indirimli yeni hisse satın alma hakkı verir, ancak yükümlülük vermez. Bedelli konularının nasıl çalıştığını ve şirket ve hissedarları için ne anlama geldiğini açıklıyoruz.
Bedelli sermaye artırımında kararsız kaldıysanız ne yapmalı, iyi midir kötü müdür konusunu öncelikle yatırım danışmanız ile görüşmelisiniz. Eğer, böyle bir imkânınız yoksa şirketin neden sermaye artırımı yaptığını bilmelisiniz. Şirket sürekli zarar açıklıyor, borçları var, bu nedenle bedelli artırımı yapacaksa şirket için işler iyi gitmiyor demektir. Bedelli sonrası da işler iyi gitmeyebilir.
Bu her zaman böyle değildir. Kimi zaman nakit ihtiyacını bedelli yolu ile karşılayan şirketler sonradan iyi performans sergileyerek daha güçlü görünüm sergileyebilir. Ama bunların hiçbirinin garantisi yoktur.
Bedelli sermaye artırımı yapacak şirket çok büyükse, projelerine güveniyorsanız, nakit ihtiyacını ucuz yollu karşılamak için bedelli artırıma gitmiş demektir. Bu tür hisselerde bedelli sonrası yükselişler görülebilir ama bunun da garantisi yoktur.
Bedelli sermaye artırımı iyi midir kötü müdür hisseyi nasıl etkiler sorusuna kesin yanıt vermek doğru değildir. Şirket güçlüyse sermayesi arttığı için olumlu yansıyabilir, aksi durumda da düşüşler görülebilir. Bedelli hisseyi nasıl etkiler sorusunun yanıtı ise yine şirketin gücüne veya güçsüzlüğüne bağlıdır.
Bedelli sermaye artırımına katılım zorunlu değildir. Katılmak istemiyorum diyenlerin sayısı da bir hayli çoktur. Katılmazsanız rüçhan haklarınızı satarsınız, böylece bedelli sonrası düşen hisse değerinden olumsuz etkilenmezsiniz.
Bedelli sermaye artırımına katılmazsanız ve rüçhan hakkınızı da satmayı unutursanız ana hisseler hariç rüçhan haklarınız şirkete devredilir. Bu yüzden belirlenen sürelerde rüçhan satmayı unutmayın.
Bedelli için hisse fiyatı hesaplama otomatik robotlar tarafından da yapılmaktadır. Bedelli hesaplama linkinden öğrenebilirsiniz. Ama biz yine örneklerle anlatalım.
Örneğin; 1000 hisseniz var, şirket yüzde 300 bedelli sermaye artırımı kararı verdi. Diyelim ki, Rüçhan haklarınızı satmadınız, şirketin belirlediği tutarda ödemeyi yaptınız. Bu aşamada artık hesabınızda 4000 hisse var demektir. Yüzde 300 artırım demek elinizdekinin 3 katı daha hisse eklenecek demektir.
Yüzde 100 olsaydı 1000 hissenize 1000 daha eklenirdi, yüzde 200 olsaydı 1000 hissenize 2000 hisse ilave edilirdi, yüzde 300’de de 3000 eklenir.
Eğer, bedelli öncesi hisse fiyatı 6 lira civarlarında seyrediyorsa kapanıştan sonra yüzde 300 bedelli artıran şirketin hisse değeri 2 liraya düşecektir. Sizde 4000 hisse olduğundan değeri 8000 lira olacaktır. Önceden hisse değeri 1000 tane için 6.000 liraydı. Tabii, burada şirkete ne kadar ödeme yaptığınız önemli. 2000’den az ise karlı çok ise zararlı olursunuz. Bedelli sonrası alım satımlar da hissenin değerini değiştiren unsurlar arasında yer almaktadır.
Bir şirketin mevcut hissedarlarına, piyasadan satın almak yerine, şirketten direkt olarak indirimli fiyatla ek hisse satın alma fırsatı veren hakların teklif edilmesidir.
Bunun için şirketi iyi analiz etmeniz gerekir. Sürekli borç içindeyse ve bunları kapatmak için hissedarlarından para talep ediyorsa riskli olabilir. Yeni yatırım için bedelli artırımı yapılıyorsa tam tersi durum söz konusu olabilir.
