Bilanço Nedir? Türleri ve Temel Özellikleri

Bilanço Nedir? Türleri ve Temel Özellikleri Nelerdir?

Bilanço Nedir? Türleri ve Temel Özellikleri Nelerdir?

Bilanço, bir işletmenin belirli bir tarihteki finansal durumunu gösteren bir finansal tablodur. Bilanço, varlıkların (aktifler), borçların (pasifler) ve şirketin sahibine ait olan özkaynakların (sermaye) ayrıntılı bir listesini içerir.

Bilanço, bir işletmenin mali durumunu anlamak için kullanılan en temel finansal raporlardan biridir. İki türü vardır: aktiflerin pasiflere eşit olduğu bilanço (dengeli bilanço) ve aktiflerin pasiflerden daha fazla olduğu bilanço (dengesiz bilanço). Bilançonun temel özellikleri arasında doğruluğu, şeffaflığı, tarafsızlığı ve karşılaştırılabilirliği yer alır.

Bilanço bir firmanın mevcut durumunu gösteren bir mali tablodur. İlgili firmanın tüm mali durumları eksileri artıları ile net bir biçimde görülür. Bu yazıda da bilanço konusunda temel bilgiler verilecektir. Şimdi dilerseniz adım adım başlayalım. Bilançolar özellikle yatırımcılar için hayati önem taşır.

Bilançoda Varlıklar ve Yükümlülükler

Varlıklar

Varlık, şirketin sahip olduğu ve işletmenin büyümesi için faydalı olan bir şeydir. Varlıklar dönüştürülebilirlik, fiziksel varlık ve kullanıma göre sınıflandırılabilir.

a. Konvertibilite : Bu, varlığın kolayca nakde dönüştürülüp çevrilemeyeceğini açıklar. Konvertibiliteye dayalı olarak, varlıklar ayrıca dönen varlıklar ve duran varlıklar olarak sınıflandırılır.

Dönen varlıklar : Bir yıl içinde kolaylıkla nakde veya nakde eşdeğer varlıklara çevrilebilen varlıklardır. Örnekler arasında kısa vadeli mevduatlar, menkul kıymetler ve hisse senedi sayılabilir.

Sabit kıymetler : Kolayca veya kolayca nakde çevrilemeyen varlıklar. Örneğin, binalar, makineler, ekipman veya ticari markalar.

b. Fiziksel varlık : Varlıklar maddi ve maddi olmayan olmak üzere iki tür olabilir.

Maddi varlıklar : Ofis malzemeleri, makineler, ekipman ve binalar gibi görebildiğiniz ve hissedebildiğiniz varlıklar.

Maddi Olmayan Varlıklar : Patentler, markalar ve telif hakları gibi fiziksel varlığı olmayan varlıklar.

c. Kullanım : Varlıklar, işletme ve işletme dışı varlıklar olarak sınıflandırılabilir.

İşletme varlıkları : Ticari faaliyetleri yürütmek için gerekli olan varlıklar. Örneğin, binalar, makineler ve ekipmanlar.

Faaliyet dışı varlıklar : Günlük işlemler için gerekli olmayan kısa vadeli yatırımlar veya menkul kıymetler.

yükümlülükler

Yükümlülükler, şirketin diğer taraflara olan borçlarıdır. Bu, ticari işlemlerin bir sonucu olarak ortaya çıkan borçları ve diğer mali yükümlülükleri içerir. Şirketler yükümlülüklerini nakit olarak geri ödeyerek veya karşı tarafa eşdeğer bir hizmet sağlayarak yerine getirirler. Yükümlülükler bilançonun sağ tarafında listelenir.

iLGiNiZi ÇeKeBiLiR  Ölçeğe Göre Sabit Getiri Nedir? Firma Verimliliği ve Üretim Oranları

Bağlama bağlı olarak, yükümlülükler kısa vadeli ve uzun vadeli olarak sınıflandırılabilir.

1. Kısa vadeli yükümlülükler : Bunlar, bir yıl içinde yerine getirilmesi gereken borçları veya yükümlülükleri içerir. Cari borçlara kısa vadeli varlıklar da denir ve bunlar ödenecek hesapları, ödenecek faizleri ve kısa vadeli kredileri içerir.

2. Uzun vadeli yükümlülükler : Vadesi bir yıldan uzun olan borçlar veya yükümlülüklerdir. Uzun vadeli yükümlülükler olarak da adlandırılan uzun vadeli yükümlülükler, ödenecek tahvilleri, ödenecek uzun vadeli senetleri ve ertelenmiş vergi yükümlülüklerini içerir.

Bilanço hakkında
Bilanço hakkında

Bilanço Formülü Denklemi

Bilanço denklemi, varlıkların bir tarafta, yükümlülükler ve özkaynakların diğer tarafta olduğu ve her iki tarafın dengelendiği muhasebe denklemini takip eder.

Varlıklar = Yükümlülükler + Özkaynaklar

Denkleme göre, bir şirket sahip olduklarının (varlıklarının) bedelini hizmet olarak borçlanarak (yükümlülükler) veya hissedarlardan veya yatırımcılardan (öz sermaye) alarak öder.

Bilanço Türleri Nelerdir?

  • Rapor şeklinde hazırlananlar
  • Hesap şeklinde olanlar
  • Analitik olanlar
  • Karşılaştırılmalı olanlar
  • Konsolide bilanço
  • Ticari bilanço
  • İşletme bilançosu biçimindedir.

Bilanço Özellikleri Nelerdir?

Öncelikli olarak işin alfabesinden başlayarak bilanço hesabının özelliklerini kalem kalem sıralayalım

  • Bilanço hesaplarının en temel özellikleri arasında belli bir zaman diliminde olması gelir
  • Bir diğer özelliği ilgili firmanın borç alacak gibi tüm mali verileri bilanço tablolalarında kafada soru işareti kalmayacak bir biçimde görülür.
  • Bilançolarda dönen varlıklar ve duran varlıklar gibi iki temel kavram vardır.
  • Yine tüm bilançolarda işin içinde olanların son derece iyi bildiği gibi aktif ve pasifler diye ikiye ayrılan bir biçimde tablo ilerler. Tüm bilgiler bu bağlamda ilerler. Tablonun buna göre ilgili bölümüne yerleştirilir.
  • Tabloda olanlar arasında ayrıca kısa vadeli yükümlülükler, öz kaynaklar, uzun vadeli yükümlülükler yer alır. Her birinin kendi içinde bir açılımı ve tanımı söz konusudur.

Kısaca bir bilançoda olması gereken özellikler bu şekilde sıralanır.

Proforma Bilanço Nedir?

Proforma bilanço ilgili kuruluşun gelecekte olan bir dönemine ait hazırlanan mali tablodur. İngilizce olan karşılığı Pro forma Balance Sheet biçimindedir.Proforma faturalar firmaların kendi önlerini görebilmeleri açısından son derece önemli olan bir mali tablodur. Proforma bilanço hazırlanır iken değişik yöntemler kullanılır. Bunlar şunlardır:

  • Regresyon yöntemi
  • Oran yöntemi
  • Yüzde yöntemi biçimindedir. Her bir yöntemin kendi içinde farklılıklar yer alır.

Hangi yöntemle olursa olsun yapılan bilançoda aktifler pasiflerden büyük ise o zaman gelecekte ortaya bir ek kaynak gereksinimi çıkacağı varsayılır.

iLGiNiZi ÇeKeBiLiR  Birikmiş Faiz ve Faiz Tahakkuku Nedir? Özellikleri ve Avantajları

Özet Bilanço Özellikleri

Özet bilançoların başlıca olan özellikleri şunlardır:

  • Maddi olmayan duran varlık, stok, maddi duran varlık,  özel tükenmeye tabi olan varlık edinim amacı ile verilen sipariş avanslarına ait bulunan defteri kebir hesapları yer alır
  • Kar yedekleri ve sermaye yedekleri özet bilançoda yer alır
  • Özet bilanço ile tek düzen hesap planı arasında doğrudan bir bağlantı vardır
  • Özet bilançoda tek düzen hesap planında yer alan alt ve ana kapsamlar da bulunur
  • Özet bilançoda brüt tutarlar nete indirgenmesi adına özel işlemler yapılır. Bazı veriler eksi olarak işaretlenir. Bunlar arasında geçmiş yıl zararları, özkaynak indirim kalemleri, ödenmemiş sermaye, dönem karının peşin ödenmiş bulunan vergi ve diğer yükümlülükleri yer alır.

Bilanço  Hesaplarının Temel Özellikleri

Bilanço hesaplarının temel özellikleri şunlardır:

  • Yapılan faaliyetlerin detayları yer alır
  • Üstte de ifade edilmiş olduğu gibi belirli bir dönemi kapsar
  • Olağan dışı giderler ve olağan giderler bilanço tablosunda yer alır
  • Olağan dışı giderler ve olağan giderler bilanço tablosunda ayrı ayrı yazılır
  • Hesap tipi veya rapor olarak iki farklı türden hazırlama biçimi vardır
  • Belli bir dönemi kapsar

Bilanço Statik Mi Dinamik Mi?

Son derece kafa karıştırıcı olan olgulardan bir tanesi de bilançoların statik mi yani durağan mı yoksa dinamik mi yani aktif mi olduğu sorusu gündeme gelir.Hemen buna da şu açıklama yapılabilir: Bilançolar statik olarak hazırlandığı zaman 3 aylık aralıklar ile ilerler. Yani 3 aylık, 6 aylık, 9 aylık biçiminde bilanço tablolaları hazırlanır. 12 aylık olan bilanço ise yılsonu için olan bilançodur.

Tekrar sürecin başına dönecek olursak bilançolar üstte ifade edilen statik durumda olduğu zaman mevcut olan gelir tablosu statik durumda değildir. Dönemsel olan veriler içerdiği için bu durumda dinamik olan bir yapısı vardır. Burada konuyu doğru bir biçimde anlamak son derece önemlidir.

Bilanço Ve Gelir Tablosu Nereden Alınır?

Bilanço ve gelir tablosu alınması için kişinin kullanıcı adı ve şifresi e-devlet sistemine girmesi gerekir. Buraya girdikten sonra buradan önce

  • Gelir İdaresi Başkanlığı
  • Bunun akabinde İşletme Hesap Özeti ya da Bilanço Gelir Tablosu onay talebi yapılarak istenen bu belgeler resmi yoldan alınabilir. Bu noktada başka bir yöntem mevcut değildir.

Bilanço Sıkça Sorulan Sorular

Bilanço Neden Önemlidir?

Bilanço, bir işletmenin mevcut mali sağlığını anlamak için yöneticiler, yatırımcılar, analistler ve düzenleyiciler tarafından kullanılan önemli bir araçtır. Genellikle diğer iki finansal tablo türüyle birlikte kullanılır: gelir tablosu ve nakit akış tablosu.

iLGiNiZi ÇeKeBiLiR  Dolaylı Vergi Nedir? Dolaylı ve Dolaysız Vergi Çeşitleri Nelerdir?

Bilançolar, kullanıcının şirketin varlık ve yükümlülüklerini bir bakışta görmesini sağlar. Bilanço, kullanıcıların şirketin pozitif net değerine sahip olup olmadığı, yükümlülüklerini karşılayacak yeterli nakit ve kısa vadeli varlığa sahip olup olmadığı ve şirketin emsallerine göre yüksek borçlu olup olmadığı gibi soruları yanıtlamasına yardımcı olabilir.

Bilançoda Neler Yer Alır?

Bilanço, bir şirketin varlık ve yükümlülükleri hakkında bilgi içerir. Şirkete bağlı olarak bu, nakit ve alacak hesapları gibi kısa vadeli varlıkları veya mülk, fabrika ve ekipman (PP&E) gibi uzun vadeli varlıkları içerebilir. Aynı şekilde borçları, ödenecek hesaplar ve ödenecek ücretler gibi kısa vadeli yükümlülükleri veya banka kredileri ve diğer borç yükümlülükleri gibi uzun vadeli yükümlülükleri içerebilir.

Bilançoyu Kim Hazırlar?

Şirkete bağlı olarak, bilançonun hazırlanmasından farklı taraflar sorumlu olabilir. Küçük özel işletmeler için bilanço, mal sahibi veya bir şirket muhasebecisi tarafından hazırlanabilir. Orta ölçekli özel firmalar için, dahili olarak hazırlanabilir ve daha sonra harici bir muhasebeci tarafından gözden geçirilebilir.

Halka açık şirketler ise, serbest muhasebeciler tarafından dış denetim yaptırmak ve ayrıca defterlerinin çok daha yüksek bir standartta tutulmasını sağlamak zorundadır. Bu şirketlerin bilançoları ve diğer mali tabloları Genel Kabul Görmüş Muhasebe İlkelerine düzenli olarak sunulmalıdır (GAAP) uygun olarak hazırlanmalı ve Menkul Kıymetler ve Borsa Komisyonuna (SEC) .

Bilançonun Kullanım Alanları Nelerdir?

Bilanço, bir şirketin belirli bir zamandaki mali durumunu açıklar. Belirli bir süre boyunca finansal bilgileri rapor eden bir gelir tablosunun aksine, bir şirketin belirli bir gündeki sağlığını belirlemek için bir bilanço kullanılır.

Bir banka ekstresi genellikle şirketin sağlığını ölçmek için bir şirket dışındaki taraflarca kullanılır. Bankalar, borç verenler ve diğer kurumlar, bir şirketin ne kadar risk taşıdığını, varlıklarının ne kadar likit olduğunu ve şirketin ne kadar ödeme gücünde kalacağını ölçmek için bilanço bakiyelerinden mali oranları hesaplayabilir.

Bir şirket, sunulan bilgiler genellikle bir gelir tablosu kadar yardımcı olmasa da, dahili kararlar almak için bilançosunu kullanabilir. Bir şirket, riski ölçmek, elinde yeterli nakit olduğundan emin olmak ve (borç veya öz sermaye yoluyla) nasıl daha fazla sermaye toplamak istediğini değerlendirmek için bilançosuna bakabilir.


Bilanço Formülü Nedir?

Bilanço, bir şirketin varlıkları ile borçları ve özkaynakları dengelenerek hesaplanır. Formül şu şekildedir: toplam varlıklar = toplam borçlar + toplam özkaynak.

Toplam varlıklar, tüm kısa vadeli, uzun vadeli ve diğer varlıkların toplamı olarak hesaplanır. Toplam yükümlülükler, tüm kısa vadeli, uzun vadeli ve diğer yükümlülüklerin toplamı olarak hesaplanır. Toplam öz sermaye, net gelir, birikmiş karlar, mal sahibi katkıları ve ihraç edilen hisse payının toplamı olarak hesaplanır.

YORUMLAR YAZ