Ekonomi
döviz çevirici
Altın Fiyatları
Kredi
Burs
KYK
İş Fikirleri
Doğrudan yatırım: İktisatta insanların karşısına çıkan birbirinden farklı ve bazıları tam anlamı ile uzmanlık isteyen olgular vardır. Bunlardan bir tanesi de ülkemiz ekonomisini oldukça ilgilendiren doğrudan yatırım kavramıdır.
Doğrudan yabancı yatırım İngilizce karşılığı Foreign direct investment biçimindedir. Kısaca iktisatta FDI olarak adlandırılır.Bu kavramı biraz daha açmak gerekir ise bir başka ülke tarafından farklı bir ülkeye yapılan yatırımlardır.
Bu yatırımların bazı özellikleri vardır. Bunların en başında kalıcı olan yatırımlar olmasıdır. Hiçbir biçimde portföy yatırımları değildir. Uluslararası şirketler tarafından gerçekleştirilir.
Ülkemizden bir firma ile ortak olarak da bu tür yatırımların yapılması söz konusudur. Uluslararası şirketler doğrudan yabancı yatırımı tek başlarına ya da diğer benzer şirketler ile bir araya gelerek gerçekleştirebilir.
Gerek dünya gerek Türkiye ölçeğinde doğrudan yatırım örneği vermek gerekir. Dünya çapında bu olgunun en bilinen örneği Apple firmasının Çin’e yapmış olduğu yatırımdır. Ülkemizde ise Philip Morris ve Mercedes bunun en bilinen en görünen örnekleridir.
Doğrudan yatırım stratejisi yapılır iken riskler çok iyi bir biçimde araştırılmalı ve sonrasında nihai olan karar verilmelidir.
Burada bu tür bir yatırım yapacak olan firmaların bilmesi ve dikkat etmesi gereken en temel husus hedef kitlesi içinde gerçekten ciddi anlamda kazançlar elde edilecek olan Pazar payının yüksek olduğu, doğru satış ve ulaşım kanalları olan ülkelere yatırım yapılmasıdır.
Bu tür bir strateji yapıldığı zaman o zaman her anlamda doğrudan yatırım yapan firma son derece kazançlı çıkacaktır. Doğru bir strateji belirlenmeden yapılacak olan yatırımlar her zaman için yarar değil zarar getirecek hatta firmanın iflasına kadar gidebilecek olan durumlar ortaya çıkabilecektir.
Doğrudan yatırım güven endeksi 2023 listesine sizlere görsel olarak ileteceğiz.
Tahmin edilebileceği gibi doğrudan yabancı yatırım güven endeksinde ilk sırada yer alan ülke Amerika Birleşik Devletleridir. Türkiye ekonomi nedenlerine dayanarak bu listede yer alan ülkelerden biri değildir.
Doğrudan yabancı yatırım noktasında insanların karşısına çıkan tek bir yöntem bulunmuyor. Çok farklı yöntemler yer alıyor. Bunlardan bir tanesi yatay olan yatırımdır. Bir diğer DM türü dikey yatırımdır. Bir diğeri ise konglomera isimli olan türdür. Bunlardan kısa kısa bahsetmek gerekir ise şu bilgiler verilebilir.
Yatay olan doğrudan yatırımlar bir firmanın kendi ülkesinde yaptığı iş ile ilgili aynı durumda olan işi bir başka ülkede açmasıdır. Buna verilebilecek olan bir örnek Starbucks kahve zincirleri olabilir.
Dikey olan yatırımlar ise kuruluşun ana faaliyeti dışında ama ana faaliyeti ile bağlantılı bir yatırımı yapmasıdır. Bu konuda verilebilecek olan örnek ise bir otomobil firmasının dünyanın bir başka ülkesinde hammaddelerini üretecek olan bir başka ama kendi işi ile alakalı iş yeri açmasıdır. Örneğin oto camı gibi.
Konglomera ise ilgili kuruluşun bir başka ülkede kendi işi ile hiç alakası olmayan başka bir alanda işyeri açması ve pazara girmesidir. Aralarında en ciddi riski bu yatırım türü teşkil eder.Burada firma bu girdiği alanda iş yapan milli firmaye sermaye bazında ortak olarak işe girer.
Doğrudan yabancı yatırım (FDI) yapan firmaların en temel avantajı maliyetleri kendi ülkelerine göre düşürmüş olmalarıdır. Özelikle BRIC adı verilen ülkelere bu alanda yapılan ciddi yatırımlar vardır. Bunun en önemli sebebi ise işçilik ücretlerinin çok daha düşük olmasıdır.
Bir diğer avantajı da yatırım yapılan ülke içindir. Yatırım yapılan ülkelerde kalite üst sıraya çıkar. Rekabet gücü yükselir. Diğer küçük ölçekli olan firmalar da kendilerini bir üst seviyeye çıkarmak için uğraşır. Yani her iki taraf için de doğru bir yatırımın son derece ciddi avantajları vardır.
Ülkemizde doğrudan yatırımlar 2021 senesi için 14.2 milyar dolar değerindedir. Bu rakamın 2022 senesinde çok daha üst rakamlara yükselmesi beklenmektedir. Yapılan yatırımların tutarı tamamen yatırımın büyüklüğü ve kapsamı ile doğrudan alakalıdır.
Bir ülkeden başka bir ülkeye yapılan yatırım türüne verilen isimdir. FDI, doğrudan yabancı yatırım olarak da bilinmektedir.
Eğer bir şirket, kendi ülkesinde, tekstil ürünleri üretiyorsa ve başka bir ülkede de şube açarsa bu yatay yatırım olarak adlandırılır. Bir nevi şube açmak olarak adlandırabiliriz. Dikey yatırım, şirketin faaliyetiyle bağlantılı işle ilgili yatırım yapmasıdır. Lacoste, Türkiye’de şube açarsa yatay, kumaş satın almak için bir yere yatırım yaparsa dikey olur. Son türü ise Konglomera olarak bilinir. Lacoste firmasının Türkiye’de araba satması buna bir örnektir, yani kendi alanıyla hiç ilgisi olmayan yatırım türüdür.
