Gelir ortaklığı senedi devlete ait kurum ve kuruluşların gelirlerine ortak olunmak için çıkarılan senetlere verilen isimdir.
Devlete ait olan ve halkın yararlandığı tüm hizmetler için gerekli olan; barajlar, köprüler, karayolu, elektrik santrali, demir yolu, hava limanları, deniz limanları ve telekomünikasyon sistemlerinden elde edilen gelirlerden ortak olmak için alınmaktadır.
Gelir ortaklığı senedi hem devlet bütçesine katkı sağlayan hem de faizsiz yatırım yapmak isteyen yatırımcılar için gelir elde edilebilecek bir araçtır.
Devletin kurum ve kuruluşlarına ortaklık sağlayan senet ana senedi ve kuponlardan oluşmaktadır. Gelirin paylaşılması için Merkez Bankasında bir fon hesap açılarak kurumun gelirleri buraya aktarılıp vadesi gelen senet sahiplerine payları oranında dağıtılmaktadır.
Bu ortaklık senetlerinde enflasyon oranının üzerinde gelir taahhüt edilmektedir. Bu durum enflasyon oranının artması durumunda gelir ortaklığına konu olan faaliyetlerinde zamlanmasına yol açmaktadır.
Başlıklar
ToggleMenkul kıymetler yatırım amacıyla alınan bir yerden başka bir yere taşınabilen kıymetli evraklar olarak kabul edilmektedir. Menkul kıymetlerin özellikleri arasında çıkarılmaları için Sermaye Piyasası kurulundan izin alınması gereken alan kişilere ortaklık ve alacak hakkı tanıyan evraklardır.
Menkul kıymetler arasında hisse senetleri, tahviller, kar zarar ortaklığı belgeleri, intifa senetleri, hazine bonoları, devletin veya kamu tüzel kişilerinin bono ve tahvilleri, gelir ortaklığı senetleri, finansman bonoları, banka bonoları, 2 yıl ya da daha fazla süreli ipotek edilmiş borç ve irat senetleri yer almaktadır. Bu senetler menkul kıymetlere dâhil olan senetlerdir.
Devlete bağlı olan kamu ve kuruluşların halka açılması ile gelirlere ortaklık açılması sonucunda gelir ortaklığı senedi alınmaktadır. Senedi almak için gerekli işlemleri yaptıktan sonra bankalar üzerinden başvurular netleştirilerek alımlar gerçekleştirilmektedir.
Gelir ortaklığı senedi başvuruları onaylandıktan sonra istenilen kurum veya kuruluşa ait gelir ortaklığı kabul edilerek kazanç elde etmek mümkün olmaktadır. Senedin alınmasından sonra gerçek ve tüzel kişiler gelir ortaklığı hakkına sahip olabilmektedir.
Gelir ortaklığı senedi kısaca GOS olarak adlandırılmaktadır. Ülkemizde çıkarılan kanunlara göre Kamu Ortaklığı Fonu Yönetmeliği yalnızca Kamu Ortaklığı İdaresine sağlanmaktadır. Anonim ortakların gelir ortaklığı senedi çıkarmaları mümkün olmamaktadır.
Gelir ortaklığı senedi özelliklerini şöyle sıralamak mümkündür.
Gelir ortaklığı senedi yatırımcıya yeterli kar elde edildiği takdirde ödeme imkânı sunmaktadır. Örneğin bir kuruluş üzerinden alınmış gelir ortaklığı senedi ile kuruluşun gelirleri neticesinde kar elde edildiğinde yatırımcıya pay verilmektedir. Tesis veya kuruluşun gelirleri ile pay doğru orantılı olarak belirlenmektedir.
Tesis kar etmediği durumlarda gelirden elde edilecek pay zaman aşımını ortaya çıkarmamaktadır. Ödeme yapılmaması durumunda ortaklığın iflası veya ortaklığın iflasının talebi mümkün olmamaktadır. İçerdiği risk ise finansal bir varlık türü olarak ortaklığın iflası mümkün olmaması ile ilgili bir risk taşıması olmaktadır.
Gelir ortaklığı senetleri enflasyon oranının üzerinde gelir sağlama taahhüdü barındırmaktadırlar. Bu nedenle enflasyon ve faiz oranları düşmediği durumlarda gelir ortaklığına konu olan hizmetlerin fiyatları da artmaktadır.
Devlete ait kamu kurum ve kuruluşları üzerinden ek gelirleri arttırmak için böylece altyapı yatırımlarına devlet bütçesi dışında kaynak sağlamak için gelir ortaklığı senetleri çıkartılıp kullanılmaktadır.
Devlet bütçesine katkı sağlamak için kullanılan gelir ortaklığı senetleri Sermaye Piyasası için de hareket sağlayan bir araç olarak kullanılmaktadır. Devlet ve yatırımcılar için de fayda sağlayan araçlardır.
Yatırımcılar açısından ise gelir ortaklığı senetleri faizsiz kazanç elde etme fırsatı sunan istenildiğinde paraya çevrilebilen kıymetli evraklar olarak kullanılmaktadır. Bedelli Sermaye Artırımı yazımız ilginizi çekebilir.
Gelir Ortaklığı Senedi Ne Demek?
Devlete, kamuya ait mallara, ürünlere, kurumlara ortak olunduğunda verilen senettir. Köprüler, barajlar, demir yolları örnek olarak verilebilir
Gelir Ortaklığı Senetleri Nasıl Alınır?
Kamuya ait mallar, halka açıldığı zaman alınır. Bunun için devlet tarafından belirlenen bankalar ile iletişime geçmek gerekir.
Gelir ortaklığı senetleri nasıl çalışır?
Gelir ortaklığı senetlerinde, yatırımcılar veya finansman sağlayan kurumlar, öğrencilere veya bireylere önceden belirlenmiş bir miktarda finansman sağlarlar. Öğrenciler veya bireyler, mezuniyet sonrasında belirli bir gelir seviyesinin üzerinde kazandıklarında, belirli bir yüzdeyle gelirlerinin bir kısmını yatırımcılara geri öderler.
Gelir ortaklığı senetleri kimler için uygundur?
Gelir ortaklığı senetleri, öğrencilerin veya bireylerin yükseköğrenim masraflarını karşılamak için sınırlı finansal kaynaklara sahip olanlar için uygun olabilir. Bu anlaşma, öğrencilerin eğitim maliyetlerini daha esnek bir geri ödeme planıyla karşılamalarına olanak tanır.
Gelir ortaklığı senetlerinin avantajları nelerdir?
Gelir ortaklığı senetlerinin avantajları arasında düşük başlangıç ödemesi, gelire dayalı geri ödeme ve finansmanın daha erişilebilir olması yer alır. Öğrenciler, kariyer başlangıcında düşük gelirle başlamaları durumunda, geri ödemeleri de buna göre düşük olabilir.
Gelir ortaklığı senetlerinin dezavantajları nelerdir?
Gelir ortaklığı senetlerinin dezavantajları arasında geri ödemenin kazanılan gelire bağlı olması ve uzun vadeli geri ödeme süresi olması yer alır. Ayrıca, öğrencilerin kazançları beklenenden düşük kalırsa, geri ödeme yükümlülüğü hala devam eder.
Gelir ortaklığı senetlerini kimler kullanır?
Gelir ortaklığı senetleri, yükseköğrenim maliyetlerini finanse etmek isteyen öğrenciler veya yetişkinler için kullanılabilir. Özellikle mezuniyet sonrası yüksek kazanç potansiyeline sahip mesleklerde eğitim alan öğrenciler bu tür finansmanı tercih edebilir.
Gelir ortaklığı senetleri ne tür eğitim maliyetlerini kapsar?
Gelir ortaklığı senetleri, yükseköğrenim maliyetlerini, lisans veya yüksek lisans eğitimlerini ve meslek edindirme programlarını kapsayabilir. Öğrencilerin mezuniyet sonrası gelirleri üzerinden geri ödeme yapmalarına izin verir.
Gelir ortaklığı senetleri dünya genelinde yaygın mıdır?
Gelir ortaklığı senetleri dünya genelinde bazı ülkelerde kullanılmaktadır. Özellikle Amerika Birleşik Devletleri’nde ve bazı Avrupa ülkelerinde bu tür finansman modelleri mevcuttur. Ancak, ülkeden ülkeye ve hukuki düzenlemelere bağlı olarak farklılık gösterebilir.