Ekonomi
döviz çevirici
Altın Fiyatları
Kredi
Burs
KYK
İş Fikirleri
GYO, gayrimenkul alanında faaliyet gösteren bir kuruluştur. Sermaye piyasası kanununa uyumludur ve ona göre hareket etmektedir. GYO kelimesinin açılımı Gayrimenkul Yatırım Ortaklıklarıdır. Gayrimenkul yatırım ortaklıkları, yasalar tarafından hakları kısıtlanmış kişiler tarafından yapılmaktadır. Bu ortaklıklar sayesinde tekrar yasal olarak haklar elde edip piyasada faaliyet gösterebilirler.
Böylelikle çeşitli projelere yatırım yapabilirler. GYO kuruluşları, en çok potansiyel geliri yüksek işlere yatırım yapmayı severler. Bu işler genellikle gayrimenkul alım- satım işlemleridir. GYO kuruluşları alım ve satım işlemlerinin dışında kiralama işlerine de başvururlar.
Buradaki amaçları yüksek gelirli bir gayrimenkul Portföyü oluşturmaktır. Faaliyetlerini bu amaç çevresinde yürütürler. Gayrimenkul yatırım ortaklığında her sene sonunda çeşitli hesaplar yapılır. 1 yıl boyunca elde edilen gelirlerin tümü yıl sonunda tüm ortaklara temettü geliri olarak dağıtılmaktadır.
Gayrimenkul yatırım ortaklığının bir diğer tanımı taşınmaz ticaretiyle uğraşan yatırım ortaklığıdır. Açılımı her yerde gayrimenkul yatırım ortaklığı olarak geçmektedir. GYO da esas amaç kısa sürede yüksek gelirli bir Portföye erişmektir. GYO kuruluşları faaliyet alanında bulunan yüksek gelirli gayrimenkulü Portföylerine eklemeye çalışırlar. Bunun için alım ve kiralama işlemlerine başvururlar.
Zarar edeceklerini düşündükleri zaman da satış yaparlar. Ana amaç ortaya koyulan paradan çok daha yüksek gelir elde etmektir. Zarar etme ihtimali olsa da çok düşük bir ihtimaldir. Bu kapsamdaki bütün kurumlar, sermaye piyasası kanunun etrafında oluşmuştur. GYO kuruluşları gayrimenkulün alım- satım gibi işlerini yapabilirler fakat inşaatını yapamazlar.
İnşaat yapmaları kanunlara aykırıdır. Fakat inşaatları finanse etme yetkileri vardır. İnşaat kuruluşlarıyla bu yönde bir anlaşma yapabilirler. GYO kuruluşlarının hepsi gayrimenkul ticaretiyle uğraşmaktadır. Amaçları yüksek getirili iş merkezlerine ve faaliyet alanlarına yatırım yapmaktır.
Gelirlerini bu şekilde sağlarlar. GYO, sistemin daha karlı olabilmesi için yatırımcılara büyük avantajlar sunmaktadır. Bu sunulan avantajlar sayesinde yatırımcılar, GYO kuruluşlarını hem cazip fiyatlı hem de güvenli görürler. Böylelikle yatırım yapma ihtimalleri artar. Yatırımcılar yatırım yaptığı zaman iki tarafta kâra geçmektedir.
Gayrimenkul yatırım ortaklığının bünyesinde bazı kurallar ve fıkralar bulunmaktadır. Bu fıkralar sistemin işleyişi ve düzeni hakkında bilgiler verir. Buradaki Portföy, münhasıran alt yapı hizmetleri ve yatırımıdır. Bu Portföyü işletecek ortaklar olduğu zaman tüzel kişiliklere ihtiyaç duyulmaktadır. Tüzel kişiler, ortakların arasından seçilir ve en az 1 kişi olmaktadır.
Tüzel kişiler kamu kurum ve kuruluşları niteliğinde olmaktadır. Bu kişilerin ortaklık sermayesi en az %20 civarında iştirak etmelidir. Başlangıç sermayesi ise 5.000.000 TL’dir. Buradaki sermaye miktarı ve oran 11/A maddesi kapsamında belirlenmektedir. Pay satışının sermaye artımı şeklinde yapılması halinde çıkarılmış sermayenin asgari olarak 100.000.000 TL olması zorunludur.
Bu sermayenin bir kısmının nakit olması da belirlenmiş bir diğer şarttır. Fakat bu kural artık geçerli değildir. Eskiden 10.000.000 TL’nin nakit olması şarttı. Fakat artık bu kural kaldırılmıştır. Kuralın kaldırılmasının nedeni işlemleri biraz daha kolaylaştırmaktır.
Gayrimenkul yatırım ortaklığı, Sermaye Piyasası Kanunu çerçevesinde Sermaye Piyasası Kuruluşları tarafından oluşturulmuştur. Burada pek çok yatırım şekli bulunmaktadır. Bunlar gayrimenkul, gayrimenkul yatırım ortaklıkları, gayrimenkule dayalı sermaye piyasası araçları, gayrimenkule dayalı haklar, gayrimenkul projeleri ve sermaye piyasası araçlarıdır. Hisseler içerisinde GYO şirketlerini görebilirsiniz.
Bu yatırım şekillerinin hepsi belirli projeleri gerçekleştirebilmek için adli ortaklıklar kurabilirler. Ayrıca SPK tebliğinde izin verilen sermaye piyasası kurumları da bulunmaktadır. Bu kurumlar diğer faaliyetlerde de bulunabilir. Gayrimenkul yatırım ortaklığında bir esas vardır. Bu esasa göre GYO kuruluşları sadece gayrimenkule dayalı olabilirler.
Portföy işletmeciliği kapsamına faaliyet gösterirler. Gayrimenkul yatırım ortaklığı kuruluşlarının vergisi Kurumlar Vergisi Kanununa göre belirlenmektedir. GYO, bu kanunda istisnalar bağlığı altında yer almaktadır. İstisnalar başlığının 5. maddesi 1. fıkrasının d. bendinde Gayrimenkul Yatırım Fonları ve Ortaklıkları yer almaktadır.
GYO kuruluşlarının kazançları kurumlar vergisinden muaftır. Bu durum kanunla hükme bağlanmıştır. Bu hükme göre GYO kurumlarının elde ettiği gelirin tamamı süre ve şekil şartlarına bağlı olmadan kurumlar vergisinden istisnadır. Bu durum GYO için çok büyük bir avantajdır. Bu sayede her yıl milyonlarca liralık vergi yükünden kurtulabilirler.
GYO kurumlarından alınan vergiler kesinti yani stopaj yoluyla alınmaktadır. Kurumlar vergisi kanunun 15.maddesinde GYO kuruluşlarının elde ettiği gelirlerin dağıtılsın veya dağıtılmasın, kurum bünyesinde %15 vergi oranı alınacağına dair bir hüküm yer almaktadır. Kanunun geçici 1. maddesinde ise bakanlar kurulunda bir değişiklik olmayana kadar bu kararın geçerli olduğu yazmaktadır. Bu durum 193 sayılı gelir vergisi kanunun 5422 sayılı kanunda yer almaktadır.
Burada aranan şart GYO kuruluşlarının yasal sınırı aşmamasıdır. 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunun vergi tevkifatı konusunun 94. maddesinde düzenlenmiştir. Bu maddedeki (a) bendine göre para dağıtılsın veya dağıtılmasın GYO kuruluşlarının vergi oranı %0 olmalıdır. Bu kanun haksız bir kanun olarak değerlendirilir. Vergi tevkifatının yapılmadığı durumlarda vardır. Bu durumlar tam mükellef kurumların vergi sonrası kârlarını dağıtmadıkları durumda sermayeye ilave edilen gelirlerin kâr sonrasına tabi olmasıdır.
