Ekonomi
döviz çevirici
Altın Fiyatları
Kredi
Burs
KYK
İş Fikirleri
Kolektif Yatırım Kuruluşları, Tasarruf sahipleri menkul kıymet borsalarından, aracı kuruluşlardan ya da ihracatçı şirketlerden tasarruflarını değerlendirebilirler. Bu işlem menkul kıymet almak suretiyle yapılabilir. Tasarruf yapmak ve tasarrufları değerlendirmek düşünüldüğü kadar kolay değildir. Menkul kıymetlere yatırım yapmak bilgi ve uzmanlık gerektiren bir durumdur.
Yatırım yaparken bireysel birikimlerle ya da kurumsal faaliyetlerle harekete geçilebilir. Fakat bireysel birikimler genelde riskli Portföylerdir. Çünkü bu birikimlerle yapılan yatırımlar genelde istenilen büyüklüğe ve seviyeye ulaşmadan yok olur. Bu risk anaparayı tehlikeye atabilir. Bunun dışında Portföyün getirisi açısından da büyük bir sorun söz konusudur.
Bu nedenle bu riskleri ortadan kaldırabilmek amacıyla yatırım fonları ve yatırım ortaklıkları oluşturulmuştur. Bu fonlar ve ortaklıklar Kolektif yatırım kuruluşları olarak adlandırılır. Farklı şekillerle adlandırılmasının nedeni kuruluş yerlerinin farklı olmasıdır. Hukuki yapılarına göre bağımsız ve ayrı bir tüzel kişilik olarak kurulduklarında yatırım ortaklığı adıyla anılırlar.
Başka bir tüzel kişilik tarafından başka bir sözleşme çerçevesinde kuruldukları zaman ise yatırım fonu adını alırlar. Kolektif yatırım kuruluşlarının birbirine benzeyen ve birbirinden tamamen farklı olan özellikleri vardır. Benzeyen özelliklerinden biri amaç ve ekonomik fonksiyon olarak birbirlerine yakın olmalarıdır. Birbirlerinden ayrılan özellikleri ise yatırımcıya sundukları hizmet ve çalışma şekilleridir. En büyük farkları ise şüphesiz çalışma şekilleridir.
Yatırım fonunun ne olduğunu anlayabilmek için öncelikle Portföy terimini kavramak gerekmektedir. Portföy genel olarak bir kişinin ya da bir kuruluşun sahip olduğu bütün mâlları ifade etmektedir. Portföyü dar anlamda ele alacak olursak eğer kıymetli madenlerden ve sermaye piyasası araçlarından oluşan varlık grubu olduğunu söyleyebiliriz.
Yatırım fonlarının yönettiği şeyler ise halktan topladığı paralar karşılığı tahvil, hisse senedi gibi sermaye piyasası araçlarından ve kıymetli madenlerden oluşan Portföylerdir. Yatırımcılar fonun sahip olduğu Portföyün bir kısmını temsil eden katılma belgesini satın alarak fona ortak olurlar.
Yatırım fonlarından para kazanabilmek için üç farklı yol vardır. Bunlardan biri fonun sahip olduğu menkul kıymetlerin fiyatlarının artmasıdır. Eğer doğru yatırım fonuna doğru zamanda yatırım yaparsanız kısa zaman içerisinde menkul kıymetlerden gelir elde ettiğinizi görürsünüz.
Eğer fon tarafından bu yükselen menkul kıymeti satma kararı verilirse yatırımcılar sermaye kazancı elde ederler. Fonun elde ettiği bu sermaye kazancı ya da zararı fonun Portföy değerine otomatik olarak yansımaktadır. Diğer bir para kazanma yolu ise fonun sahip olduğu menkul kıymetlerden pay kârı olarak gelir elde etmektir. Yatırımcının burada gelir elde etmesini sağlayan unsur faizdir.
Fon elde ettiği bütün gelirleri fon Portföy (https://www.kredikyk.com/portfoyun-yillik-getiri-orani/) değerine yansıtmaktadır. Gelirlerin dışında zararlarda fonun toplam değerine yansımaktadır. Son para kazanma yolu ise yatırımcıyla ilgilidir. Eğer ki yatırımcı fonu yükselen bu menkul kıymeti satmazsa katılma belgelerinin fiyatı artar.
Yatırımcıların fon Portföyüne ortak olmasını sağlayan belgelere katılma belgesi denir. Yatırım fonları bünyesinde olan katılma belgelerini şirketlerin hisse senetlerine benzetmek mümkündür. Yatırımcılar hisse satın alarak şirketlere ortak olabilirler ve o şirket üzerinde hak sahibi olabilirler. Aynı şekilde yatırımcılar katılma belgesi satın alarak fonlara da ortak olabilirler.
Bu yönüyle bu iki farklı terim birbirine benzemektedir. Aralarında benzerlik olduğu gibi farklılıklarda vardır. Hisse senedi sahipleri şirket yönetimine ortak olabilirken katılma belgesi sahiplerinin fonun yönetimine ve kararlarına karışabilme gibi bir yetkisi yoktur.
Fon iştiraki sağlayan katılma belgesinin fiyatı ise kurucu tarafından belirlenir. Bu hesaplama her iş günü itibariyle yapılır ve ertesi gün yapılan katılma belgesi alım-satım fiyatlarında uygulanır. Hesaplamanın yapılabilmesi için bazı Prosedürlerin gerçekleşmesi gerekir.
Öncelikle değerleme gününde Portföyde bulunan varlıkların işlem gördükleri, alınıp satıldıkları borsalarda oluşan fiyatları dikkate alınarak fon Portföy fiyatı hesaplanmaktadır. Sonrasında fon Portföy değerinde fonun alacakları eklenir ve fonun toplam değeri hesaplanır.
Bu durum borçları düşürmek suretiyle yapılır. Son olarak ise fonun toplam değeri değerleme gününde tedavülde olan pay piyasasına bölünür ve birim katılma belgesi fiyatına ulaşılmış olur. Örnek olarak bir yatırımcı elinde bulunan 100 milyon TL’sini katılma belgesi başına toplam değeri 10 milyon TL olan bir fona yatırırsa 10 milyon adet katılma belgesi satın almış olur.
