Marjinal ikame oranı (MRS), tercih edilen yeni mal eşit derecede tatmin edici olduğu sürece, bir tüketicinin başka bir malla karşılaştırıldığında tüketmeye istekli olduğu mal miktarıdır. MRS, tüketici davranışını analiz etmek için kayıtsızlık teorisinde kullanılır.
Formülü ve örnek hesaplamasını sizlere aktaracağız. Marjinal ikame oranı, bir malın fiyatındaki artışın tüketicilerin o mal yerine başka bir malı tercih etme oranını ölçen bir ekonomik kavramdır. Bu oran, malın fiyatındaki artışa göre değişir.
Başlıklar
ToggleMarjinal ikame oranı, ekonomide, bir malın diğeriyle ikame edilebilen miktarını gösteren ve çeşitli amaçlar için tüketici davranışlarını analiz etmek için kullanılan bir terimdir.
MRS, bir farksızlık eğrisi üzerine yerleştirilmiş iki mal arasında hesaplanır ve “iyi X” ve “iyi Y”nin her kombinasyonu için bir fayda sınırı gösterir. Bu eğrinin eğimi, birbirinin yerine koymaktan mutlu olacağınız iyi X ve iyi Y miktarlarını temsil eder.
Farksızlık eğrisinin eğimi, marjinal ikame oranı analizi için kritik öneme sahiptir. Esasen MRS, eğri boyunca herhangi bir noktada kayıtsızlık eğrisinin eğimidir. Çoğu kayıtsızlık eğrisi eğri olduğundan, eğimler bunlar boyunca hareket ettikçe farklı olacaktır.
Çoğu kayıtsızlık eğrisi genellikle dışbükeydir çünkü bir maldan daha fazla tüketirken diğerinden daha az tüketirsiniz. Bir eğim sabitse, kayıtsızlık eğrileri düz çizgiler olabilir, bu da aşağı doğru eğimli bir düz çizgi ile temsil edilen bir kayıtsızlık eğrisi ile sonuçlanır.
Marjinal ikame oranı artıyorsa, kayıtsızlık eğrisi orijine göre içbükey olacaktır. Bu genellikle yaygın değildir, çünkü bir tüketicinin artan Y tüketimi için daha fazla X tüketeceği anlamına gelir (ve tam tersi). Genellikle marjinal ikame azalmaktadır, yani tüketici aynı anda daha fazla tüketmek yerine başka bir malın yerine ikameyi seçer.
Azalan marjinal ikame oranları yasası, kayıtsızlık eğrisi olan standart dışbükey şekilli bir eğride aşağı doğru hareket ettikçe MRS’nin azaldığını belirtir.
Eğer bir tüketici, her ilave X malı için daha az Y malından vazgeçmeye başladıysa buna azalan marjinal ikame oranı MRS adı verilir.
Burada MRS sabittir. Bir birim daha fazla Y malı alabilmek için sadece bir X malı kadar birimden vazgeçilirse elde edilir. Mükemmel ikame de diyebiliriz.
Bir tüketicinin, aynı tatmin seviyesini korumak için artan bir oranda Y malının yerine bir X malını ikame ettiğini varsayalım. Bu durumda, artan bir marjinal ikame oranı elde edilebilir.
MRSxy = – (Y1 – Y0) / (X1 – X0) = dy / dx,:
– “X” ve “Y” farklı malları temsil etmektedir,
dy / dx, y’nin x’e göre türevini belirtir.
MRSxy ve MRSyx aynı değildir. Aslında, birbirlerinin tersidirler, yani MRSyx = 1 / MRSxy.
X’in yerine Y’nin MRS’si X’in fiyatının Y’ye bölünmesine eşit olduğu gösterilebilir. Bu, X’in marjinal faydasının Y’nin marjinal faydasına bölünmesine eşit olur. MRSxy = MUx / MUy
Örneğin, bir tüketici hamburger ve pide arasında seçim yapmalıdır. Marjinal ikame oranını belirlemek için, tüketiciye hangi hamburger ve pide kombinasyonlarının aynı düzeyde tatmin sağladığı sorulur.
Bu kombinasyonların grafiği çizildiğinde ortaya çıkan doğrunun eğimi negatiftir. Bu, tüketicinin azalan bir marjinal ikame oranıyla karşı karşıya olduğu anlamına gelir.
Pidelere kıyasla ne kadar çok hamburger alırlarsa, o kadar az pide tüketmeye istekli olurlar. Pide yerine hamburgerlerin MRS’si -2 ise, birey her ilave hamburger tüketimi için 2 pideden vazgeçmeye istekli olacaktır.
Marjinal ikame oranının birkaç sınırlaması vardır. Başlıca dezavantajı, bir tüketicinin başka bir kombinasyondan daha fazla veya daha az tercih edeceği bir mal kombinasyonunu incelememesidir. Bu genellikle MRS analizini iki değişkenle sınırlar.
Ayrıca, MRS, her iki karşılaştırılabilir malın faydasını eşit olarak ele aldığı için marjinal faydayı mutlaka incelemez, ancak gerçekte farklı faydalara sahip olabilirler.
Kayıtsızlık eğrisi analizi, basit bir iki boyutlu grafik üzerinde çalışır. Her eksen bir tür ekonomik malı temsil eder.
Tüketici, farksızlık eğrisi üzerindeki noktalarla temsil edilen herhangi bir mal bileşimi arasında kayıtsızdır, çünkü bu bileşimler tüketiciye aynı düzeyde fayda sağlar. Kayıtsızlık eğrileri, çağdaş mikroekonomide tüketici tercihini ve bir bütçenin sınırlarını göstermek için kullanılan buluşsal araçlardır.
Esasen MRS, eğri boyunca herhangi bir noktada kayıtsızlık eğrisinin eğimidir. Çoğu kayıtsızlık eğrisi genellikle dışbükeydir çünkü bir maldan daha fazla tüketirken diğerinden daha az tüketirsiniz. Yani kayıtsızlık eğrisinde aşağı doğru gidildikçe MRS azalacaktır.
Bu azalan marjinal ikame oranı yasası olarak bilinir. Marjinal ikame oranı artıyorsa, kayıtsızlık eğrisi içbükey olacaktır; bu, bir tüketicinin artan Y tüketimi için daha fazla X tüketeceği ve bunun tersi anlamına gelir, ancak bu yaygın değildir.
Arz eğrisi ile ilgili makalemize göz atabilirsiniz.
MRS İngilizce’de marginal rate of substitution kısaltılmasıdır. 2 mal arasından tercih edilen yeni mal eşit derecede tatmin edici olduğu sürece, bir tüketicinin başka bir malla karşılaştırıldığında tüketmeye istekli olduğu mal miktarıdır.
Fazladan bir X malı için daha az Y malı seçmek durumunda azalan MRS, artan bir oranda Y ürününün yerine X malı tercih etmek de azalan marjinal ikame oranı demektir.
Bir kullanıcının elma ve armut arasında seçim yapmasını düşünün. Elmayı çok seviyorsa armut yerine elma almak tatmin edici olacaktır. Burada miktar azalsa da tüketici aynı derecede tatmin oluyorsa yine marjinal ikame oranına örnek olur.