Miktar teorisi, para arzındaki artışın fiyatları yükselttiği ve bu nedenle enflasyona neden olduğu fikrine dayanan bir ekonomik teoridir. Teori, para politikasının ekonomik faaliyeti nasıl etkilediğini açıklar.
Makro ekonomi açısından oldukça faydalı bir teori olan miktar teorisi eski dönemlerde yaşanan para arzı ve para arzındaki dengesizliklerin olumsuz yansımalarını da kanıtlamaktadır. Miktar teorisi nedir, kimin sorularının yanında tüm ayrıntılarını sizler için hazırladık.
Makro ekonominin klasik modellerinden olan miktar teorisi para ve fiyatlar arasındaki ilişkiyi açıklamak için ortaya çıkmış para arzının artması yahut azalmasının sonuçlarını ortaya çıkarmayı amaçlamıştır.
Bu teori en yalın haliyle paranın arzının fazla olduğunda değerinin düşeceğini ve alım gücünün azalacağını aynı zamanda fiyatlarında buna bağlı olarak artış göstereceğini ileri sürmektedir.
Klasik iktisat anlayışına göre bu teori iki farklı denklem ile açıklanmaktadır. Bunlardan biri Fisher denklemi olmaktadır. Fisher denklemine göre para artışının arttırılması aynı şekilde fiyatlarında artmasına neden olan bir durumdur. Bu denkleme göre para miktarı arttıkça fiyatlar genel düzeyi de buna bağlı olarak artmaktadır.
Fisher miktar teorisi denkleminin insanların para ile ilişkisini tam olarak ifade etmediğini ve paranın miktarının arttırılması ile insanların servet edinmek isteyecekleri ve parayı belirli bir oranda harcayarak daha fazlasını ellerinde tutabileceklerini savunan Cambridge ise bu teori denklemine servet unsurunu da eklemiştir.
Daha sonra modern bir bakış açısıyla ele alınarak Modern Miktar Teorisi şeklinde açıklanmış ve buna göre hem paranın arzı ve fiyatlar dengesi ele alınırken aynı zamanda da insanların parayı değer olarak görmesi ve ellerinde tutması için faiz oranları etkeni de bu denklemin içerisine alınmıştır. Modern haliyse Friedman tarafından ortaya atılmış ve enflasyon ile para arzı ilişkisinin detaylı olarak incelenmesini sağlamıştır.
Başlıklar
ToggleMiktar Teorisi ilk olarak Fisher tarafından ortaya atılmıştır. Fisher denklemi ve fisher etkisi olarak adlandırılan denklem ekonomide nominal faiz oranları ile enflasyon oranları arasındaki farkın eşit olduğunu savunmuştur.
Fisher para arzının ve enflasyonun ilişkisini değiştiren etmenleri ve genel fiyatlar düzeyinin dengede olması için neler yapılması gerektiğini ilk olarak denklemler ile açıklamaya çalışmıştır. Daha sonra klasik makroekonomik bir kavram olarak Fisher etkisi olarak da kullanılan bir denklem olmuştur.
Klasik bir model olarak günümüzde para arz ve para talebi konularının daha detaylı bir şekilde analiz edilmesini ve enflasyonun normal değerlerde tutulabilmesini sağlamak için gerekli alt yapıyı oluşturan teorilerden biri de miktar teorisi olmaktadır.
Bu teori para arzını makro açıdan inceleyerek fiyatların artışı ile ilişkisini ve enflasyon etkisi gibi kriterlerin yanında paranın elde tutulmasını sağlayan faiz oranlarının da etkilerini ortaya koymaktadır.
Daha basite indirgemek gerekirse paranın gereğinden fazla basılması ve arz edilmesi değerini paranın gerçek değerinin düşmesine neden olarak ve fiyatlar artış gösterebilecektir.
Buna bağlı olarak para için faiz oranları düşerek enflasyonun yerini deflasyon alacaktır. Ekonomik sistemlerin çöküşüne neden olan para arzı dengesini sağlamak için miktar teorisi oldukça önemli bir yer tutmaktadır.
Paranın arzı ve talebinin doğru şekilde sağlanması ekonomik sistemlerin daha ideal olarak işlevini yürütmesine olanak sağlamaktadır.
Miktar teorisine göre Fisher para arzı ile insanların parayı harcayarak genel fiyatlarda denge oluşturduklarını ve ekonomik olarak gelişimin sağladığını ortaya koymaktadır.
Cambridge göre ise paranın arzı ve fiyatlar arasında bir denge olmasının yanında paranın talep edilmesinin de gerekliliği ve insanların parayı kullanarak faiz getirisinden yararlanacakları böylece parayı harcamadıkları için genel fiyatlar düzeyinde etkileri olmayacağını savunmuştur. Bu da para talebini arttırabilmektedir.
Bu Teoride para bir değer olmasının yanında bir mübadele aracı olarak da kullanılmaktadır. Fisher denkleminde paranın öncelikli olarak mübadele aracı olduğu ve piyasada dolaşarak ekonomik bir denge sağlaması ortaya konulmuştur.
Cambridge göre ise para mübadele aracı olduğu kadar elde tutulması gereken bir değer ve servet sağlayan bir varlıktır.
Modern Miktar Teorisi tüm bu denklemleri geliştirerek paranın mübadele ve dolaşım hızı ile faiz oranlarının etkisini ortaya koymaktadır. Para arzında paranın mübadele aracı olması ve piyasada oluşan para talebinin doğru hesaplanması enflasyon dengesini korumayı ve ekonomik olarak dengeyi sağlamaktadır.
Miktar Teorisi Denklemi Nedir?
Miktar Teorisi Denklemi, para arzı ve para talebi arasındaki ilişkiyi ifade eden bir denklemdir ve genellikle “MV = PY” şeklinde ifade edilir.
Paranın Miktar Kuramı Nedir?
Paranın Miktar Kuramı, genel olarak para arzının fiyat düzeyini ve ekonomik aktiviteyi nasıl etkilediğini açıklar. Para arzı artarsa, fiyatlar genellikle yükselir.
Paranın Miktar Teorisi Kime Ait?
Paranın Miktar Teorisi, İngiliz iktisatçı David Hume ve Amerikalı iktisatçı Irving Fisher gibi ekonomistlere dayanır.
Modern Miktar Teorisi Nedir?
Modern Miktar Teorisi, geleneksel miktar teorisini daha geniş bir çerçevede ele alırken, ekonomik değişkenlerin bu teori üzerindeki etkisini inceler.
Modern Miktar Teorisine Göre Para Talebini Etkileyen Temel Faktör Nedir?
Modern Miktar Teorisine göre, para talebini etkileyen temel faktör, faiz oranlarıdır. Faiz oranlarındaki değişiklikler, bireylerin ve işletmelerin para talebini etkiler.
M1 ve M2 Para Arzı Nedir?
M1, likidite açısından en yüksek seviyedeki para arzını ifade ederken, M2 daha geniş bir para arzını ifade eder. M1, nakit para, vadesiz mevduat ve vadesiz mevduata benzer likit varlıkları içerirken, M2 bunlara ek olarak vadeli mevduat gibi daha az likit varlıkları da içerir.
Cambridge Miktar Teorisi Nedir?
Cambridge Miktar Teorisi, para talebini reelleştirilmiş gelir ve faiz oranları gibi faktörlerle açıklar. Bu teori, paranın sadece fiyatları değil, aynı zamanda reelleştirilmiş geliri de etkilediğini savunur.
Paranın Miktar Teorisi Özellikleri Nelerdir?
Para arzı artarsa, fiyatlar genellikle yükselir.
Para talebi, genellikle gelir ve faiz oranlarına bağlıdır.
İktisadi büyüme ve para arzındaki artışlar arasında ilişki bulunabilir.
Fisher Miktar Teorisi Nedir?
Fisher Miktar Teorisi, para arzı ile fiyat düzeyi arasındaki ilişkiyi inceleyerek, para arzındaki artışın uzun vadede fiyatlar üzerinde etkili olduğunu öne sürer.
Miktar Teorisi Formülü Nedir?
Miktar Teorisi Denklemi genellikle “MV = PY” şeklinde ifade edilir. Bu denklemde M para arzını, V para dolaşım hızını, P fiyat düzeyini ve Y reel geliri temsil eder.
Klasik Miktar Teorisi Nedir?
Klasik Miktar Teorisi, para arzının uzun vadede sadece fiyatları etkilediğini ve gerçek ekonomik değişkenler üzerinde kalıcı etkisinin olmadığını savunur.