Ölçeğe göre sabit getiri değişim ile ilgili bir terimdir. Bu değişim bir üretim değişimidir. Tüm üretim faktörlerinin aynı oranda değiştirilmesi sonucu gerçekleşir. Burada önemli olan konu bütün öğelerin aynı oranda değiştirilmesidir. Ölçeğe göre sabit getiri aslında bir duyarlılıktır.
Bu kavram, bütün üretim öğelerinin aynı anda yaşanan değişime karşı duyarlılık göstermesini temsil etmektedir. ÖGSB’de bir değişim yaşanacağı zaman bütün üretim öğeleri birbirlerine karşı olan oranları sabit kalmak üzere değişir. Yani kısacası bu kavram bir değişimi ve bu değişime karşı gösterilen duyarlılığı ifade eder.
Ölçeğe göre sabit getiride bir değişim yaşandığı zaman ölçekteki getiriler ürün miktarında da değişmektedir. Bu durum aslında büyük bir problemdir. Bu kavramı konuşulduğu zaman ortaya önemli bir soru çıkmaktadır. Bu soru üretim öğeleri iki katına çıkarıldığında ya da firma bir kat büyüdüğünde firmanın verimliliğinin ne olacağıdır. Bu sorunun cevabı genellikle verimliliğin ölçekle doğru orantıda artacağıdır.
Başlıklar
ToggleÖlçeğe göre sabit getiride firma verimliliğin artması ölçek oranının artmasıyla ilgilidir. Ölçek bir kat arttığı zaman ürünün ve verimliliğin de bir kat artacağı düşünülebilir. Bu hesaplamaya göre firmanın verimliliği her zaman sabit kalacaktır. Yıllar boyunca hep aynı verimlilikte ilerleyen bir firma mutlaka bir gün eksiye düşecektir.
Ölçeğe göre sabit getiri bütün girdilerin belirli bir oranda arttığı zaman üretiminde aynı oranda artması demektir. Bu duruma bir örnek olarak birim zamanda kullanılan emek ve sermayenin %20 oranında arttırıldığı zaman üretiminde %20 oranında arttığını söyleyebiliriz. Ya da emek ve sermaye iki katına çıkarıldığında üretiminde iki katına çıktığını söylemek mümkündür.
Aynı zamanda çalışan işçilerin tamamen aynı tarzda ve iki makinenin tamamen birbirine aynı olması durumunda üretim, sadece bir işçi ve bir makine kullanılan duruma göre iki katına çıkacak demektir. Ölçeğe göre sabit getiri yalnızca oranların arttığı durumları temsil etmez.
Aynı zamanda tüm girdilerin belirli bir oranda azaldığında üretiminde aynı oranda azalacağını ifade eder. ÖGSB’nin geçerli olabilmesi için üretimdeki artışın üretim öğelerindeki artışla aynı olması gerekmektedir.
Ölçeğe göre sabit getiride yaşanan değişimlerin her zaman orantılı olması zorunlu değildir. Bu durumun değişmesi teknik veya girişimcilik sorunlarına bağlıdır. Teknik veya girişimcilik sorunları karşısında kullanılan üretim girdilerin miktarlarına karşın üretim miktarı artabilir ya azalabilir. Ölçeğe göre sabit getiri için girdi kullanım düzeyi ve üretim başlangıç noktası olarak belirlenir.
Sonrasında üretim öğeleri belirli bir oranda arttırılır. Eğer üretim daha büyük bir oranda artarsa ölçeğe göre artan getiri gerçekleşmiş olur. Bu durumu farklı bir şekilde anlatmak mümkündür. Üretimin oransal artışı üretim öğelerinin oransal artışından büyükse ölçeğe göre artan getiri gerçekleşmiş olur.
Bu duruma bir örnek olarak emek ve sermaye artırımı %20 oranında artarsa üretimde %20 oranında artar. Başka bir örnek olarak emek ve sermaye artırımı iki katına çıkarıldığında üretimde iki katına çıkacaktır. Ölçeğe göre artan getiri kendi kendine oluşan bir durum değildir. Bu durumun gerçekleşme nedeni daha yoğun bir iş bölümü ve uzlaşmanın gerçekleşmesi ve işin ölçeğinin büyümesidir.
Bu kavramın dışındaki bir diğer kavramda ölçeğe göre azalan getiridir. Üretim düzeyindeki artış, girdilerdeki artıştan daha küçük olduğu zaman gerçekleşmektedir. Ölçeğe göre azalan getirinin oluşmasının nedenlerinden biri girişimcinin çalışma ölçeğindeki büyüme sonucu ortaya çıkabilecek iletişim bozuklukları nedeniyle işi aktif bir şekilde yönetmenin zorlaşacağını düşünmesidir.
Firmalar çok küçük üretim ölçekleriyle karşılaştıkları zaman firmanın ölçeğe göre artan getiriyle karşılaştığı düşünülür. Ölçeğe göre artan getirinin zaman içerisinde bazı etkenlere bağlı olarak ölçeğe göre azalan getiriye ya da ölçeğe göre sabit getiriye dönüşmesi mümkündür.
Bu etkenlerden biri çalışma ölçeğinin büyümesidir. Diğer bir etken ise işçi sayısında yaşanan ani azalma olabilir. Ölçeğe göre getiriyi homojen yani türdeş üretim fonksiyonlarıyla da tanıtmak mümkündür. Söz konusu olan en önemli unsurlardan biri üretim oranlarıdır. Üretim oranları ölçeğe göre sabit getiri ile doğrudan ilgilidir.
Ölçeğe Göre Artan Getiri Örneği Nedir?
Bir fabrikada üretim miktarı arttıkça birim maliyetin düştüğünü düşünelim. Bu durumda, ölçeğe göre artan getiri örneği görülebilir.
Uzun Dönem Ölçeğe Göre Getiri Ne Demek?
Uzun dönemde, tüm girdi faktörleri değiştirilebilir. Bu durumda, üretim miktarı arttıkça toplam üretimdeki artışın daha hızlı olduğu bir durumu ifade eder.
Ölçeğe Göre Azalan Getiri Ne Demek?
Üretim miktarı arttıkça toplam üretim artışının daha yavaşladığı bir durumu ifade eder. Bu durumda artan maliyetler, artan üretimden daha fazla etkilenir.
Ölçeğin Sabit Getirisi Varsayımı Nedir?
Bu varsayıma göre, girdi faktörlerinden biri sabit tutulurken diğer faktörler değiştirilirse, üretim miktarındaki artışın, sabit faktörün katkısıyla doğrusal olarak artacağı kabul edilir.
Ölçeğe Göre Değişken Getiri Nedir?
Bu durumda, üretim miktarının artmasının, üretimdeki artışın yavaşladığı veya azaldığı bir noktaya ulaştığı bir durumu ifade eder. Bu genellikle aşırı üretim veya kapasite sınırlarına yaklaşılması durumunda görülür.