Ekonomi
döviz çevirici
Altın Fiyatları
Kredi
Burs
KYK
İş Fikirleri
Reel GSYİH (Gayri Safi Yurtiçi Hasıla), bir ülkenin ekonomisinde üretilen toplam mal ve hizmetlerin, fiyat düzeltmesi yapılmış ve enflasyonun etkisinden arındırılmış değeridir. Yani, reel GSYİH, ekonomideki üretimi, fiyat değişikliklerinden bağımsız olarak gösteren bir ekonomik göstergedir.
Ekonomistler, fiyat değişikliklerine göre ayarlandığı ve üretim artışının daha doğru bir resmini sunduğu için diğer hesaplamalara göre reel GSYİH’yi tercih ediyor.
Piyasaların ve hükümetlerin Reel (Gerçek) GSYİH verilerine tepkileri – değişen faiz oranları veya vergiler – bireyleri ve yatırım kararlarını etkileyebilir.
Bir ekonominin sağlığını değerlendirme yeteneği, bir hükümetin maliye politikasını planlamasına, bir merkez bankasının para politikasını planlamasına, işletmelerin geleceği ve istihdamı planlamasına ve bireylerin hayatlarını planlamasına yardımcı olabilir.
Gayri safi yurtiçi hasıla (GSYİH), kullandıkları önemli değerlendirme araçlarından biridir.
Kelimenin tam anlamıyla, GSYİH, bir ülkenin tüm ekonomik çıktısını – yani üretilen tüm mal ve hizmetleri – belirli bir zaman çerçevesi içinde ölçer. Geniş anlamda, bir ülkenin genel finansal sağlığını ölçerek bir ekonominin büyüdüğünü veya yavaşladığını gösterir.
GSYİH hakkında konuşurken, iki farklı türün olduğunu anlamak önemlidir: Reel GSYİH ve nominal GSYİH. Her ikisinin de nasıl hesaplandığını anlamak, politika yapıcıların ülkelerinin ekonomik sıcaklığını nasıl ölçtüğünü yorumlamanıza yardımcı olabilir.
Ekonomistler, bir ülkenin ekonomik çıktısını hesaplamak için GSYİH’yı kullanır. GSYİH, bir ülke genelinde özel tüketim/harcamalar, brüt yatırımlar, devlet harcamaları ve ihracat eksi ithalat toplamını toplar. Toplam, bir dolar rakamı (veya ulusal para birimi ne olursa olsun) olarak ifade edilir.
Ekonomistler, ideal GSYİH büyüme oranının yıllık %2 ile %3 oranı arasında olması gerektiğine inanıyor.
GSYİH rakamları ve bunların değişimi, bir ekonomideki büyüme veya düşüşe işaret eder. Bir ekonomi büyürken, tüketici harcamaları yüksektir ve işletmeler daha fazla üretir ve daha fazla insanı işe alır. Bir ekonomi yavaşladığında, insanlar daha az harcar, bu da üretimde ve daha az istihdamda azalmaya neden olur.
ABD’de GSYİH, Ekonomik Analiz Bürosu ( BEA ) tarafından hesaplanır. BEA iki tür kullanır:
Her ikisi de aynı faktörleri dikkate alır. Temel fark: Nominal GSYİH, sayıları mevcut dolar değerlerini kullanarak raporlar. Dolayısıyla hem fiyat artışlarını hem de çıktı artışlarını yansıtır. Reel GSYİH sadece çıktıdaki fiili artışları ölçer – herhangi bir fiyat değişikliğini ortadan kaldırarak enflasyonu veya deflasyonu hesaba katar.
Reel GSYİH, ekonomistler tarafından nominal GSYİH’den daha doğru bir ekonomik çıktı ölçüsü olarak kabul edilir. GSYİH dolar cinsinden rapor edildiğinden, nominal GSYİH’deki daha büyük rakamlar ekonominin büyüdüğünü gösterebilir -veya bu sadece maliyetlerin arttığı anlamına gelebilir. Reel GSYİH, fiyattaki değişikliklere göre ayarlanır; enflasyonu veya deflasyonu denklemde gösterir.
Nominal GSYİH, bir yıl içinde kullanıldığında o yılın fiyatları ile büyümeyi bildirdiği için yeterli bir ölçüdür. Ancak, bir yıldan diğerine büyümeyi karşılaştırmak söz konusu olduğunda, Reel GSYİH daha iyi bir ölçüttür.
Mevcut dolar değerlerini kullandığından, nominal GSYİH genellikle Reel GSYİH’den daha yüksektir. En azından bir ekonomi genişliyor ve fiyatlar yükseliyorsa. Ancak deflasyonu içeren bir durgunluk veya depresyonda bunun tersi geçerlidir. Hem büyüme hem de fiyatlar düşecek ve bu da nominal GSYİH’nın Reel (gerçek) GSYİH’den daha düşük olmasına neden olacaktır.
Artan fiyatlar ile büyüyen bir ekonomide, nominal GSYİH’yi şişirilmiş bir sayı olarak düşünebiliriz. Tersi senaryoda, düşük bir sayıdır. İşte aynı zaman dilimi için Reel GSYİH ile nominal GSYİH arasındaki fark da budur.
Reel GSYİH, nominal GSYİH’nın GSYİH deflatörüne bölünmesiyle hesaplanır.
GSYİH deflatörü BEA tarafından sağlanır ve enflasyonu veya deflasyonu, şu anda 2012 olan bir baz yıla göre yüzde değişim olarak ölçer. 2020’nin ikinci çeyreği itibarıyla GSYİH deflatörü 112,87’dir.
2019 sonundan bir örnek kullanabiliriz. 2019 sonunda ABD’de nominal GSYİH 21.7 trilyon dolar ve GSYİH deflatörü 112.950 idi. Reel GSYİH’yı belirlemek için aşağıdaki gibi hesaplıyoruz:
Reel GSYİH = 21.7 trilyon dolar / 1.1295 = 19.2 trilyon dolar
GSYİH deflatörü, diğer ülkelere ihraç edilenler de dâhil olmak üzere ülkede üretilen mal ve hizmetlerin fiyatlarındaki değişiklikleri ölçer. İthalat fiyatları hariçtir. Bazı alınan senenin endeksi 100 olarak hesap edilir. Eğer GSYİH Deflatörü 125 olmuşsa baz alınan seneye göre fiyatların %25 oranında yükseldiğini gösterir.
GSYİH Defletörü hesaplaması için: GSYİH Deflatörü (Nominal GSYİH / Reel GSYİH)x100 formülü kullanılır.
BEA, reel GSYİH rakamlarını üç ayda bir yayınlıyor. Ve birkaç tür yanıta başvururlar.
Ekonomik Büyümenin Ölçülmesi: Reel GSYİH, bir ülkenin ekonomik büyümesini ölçmede ana göstergedir. Büyüme, ekonominin istikrarı ve refah düzeyi için önemlidir ve reel GSYİH, bu büyümeyi takip etmek için temel bir araçtır.
Enflasyonun Etkisinin Dışlanması: Reel GSYİH, enflasyonun etkisinden arındırılarak hesaplandığı için fiyat düzeyindeki dalgalanmalardan etkilenmez. Bu, ekonominin gerçek üretkenlik değişikliklerine dayanarak değerlendirilmesini sağlar.
Karşılaştırılabilirlik: Reel GSYİH, farklı dönemlerde ve ülkeler arasında ekonomik performansı karşılaştırmak için kullanılabilir. Bu, ekonomik politikaların ve stratejilerin etkisini değerlendirmede önemli bir ölçüttür.
Politika Oluşturma: Reel GSYİH verileri, hükümetlerin ekonomik politikalarını belirlerken ve uygularken önemli bir rehberdir. Ekonomik büyüme hedeflerini belirlemek ve ekonomik performansı değerlendirmek için kullanılır.
Yatırım Kararları: Reel GSYİH, işletmeler ve yatırımcılar için ekonominin genel sağlığı hakkında bilgi sağlar. Bu veriler, işletmelerin ve yatırımcıların kararlarını yönlendirmede ve riskleri değerlendirmede yardımcı olur.
GSYİH büyüme oranı yavaşladığında veya çok hızlı genişlediğinde , bir hükümet ve onun merkez bankası ( ABD’deki Federal Rezerv gibi ) eğilimi düzeltmek için önlemler alacaktır. Bu önlemler hem yatırımcıları hem de bireyleri etkiler.
GSYİH büyüme oranı daralırsa, o zaman hükümet daha fazla para harcayacak ve vergileri düşürecek, merkez bankası ise faiz oranlarını düşürecek, hepsi de bireylerin ve işletmelerin daha fazla harcama yapmaları için mevcut para arzını artırma niyetiyle.
Artan harcamalar ekonomiyi canlandırır, talepte bir artışa yol açar, bu da üretimde bir artışa ve nihayetinde işgücünde bir artışa yol açar. Artan bir işgücü, harcanabilir geliri olan ve daha fazla harcayabilen daha fazla birey anlamına gelir. Ve bunun gibi.
Hisse senedi piyasaları, reel GSYİH rakamlarının üç ayda bir yayınlanmasına da tepki gösteriyor. GSYİH ekonominin sağlığının bir göstergesi olduğundan ve hisse senedi piyasasının hareketleri gelecekle ilgili hisler içerdiğinden, pozitif veya negatif reel GSYİH rakamları piyasaları ilgili yönde hareket ettirecektir.
Tüccarlar ve yatırımcılar genellikle işlemlerini Reel (gerçek) GSYİH açıklamaları ve beklentilerine göre seçer ve zamanlandırır. Benzer şekilde, emeklilik hesabı yöneticileri ve portföy yöneticileri, reel GSYİH hareketlerine tepki vererek, yatırım fonu varlıklarını alıp satma veya portföylerinin varlık dengesini değiştirme konusunda kararlar alırlar.
GSYİH rakamları bireyleri doğrudan etkilemese de, politika yapıcıların bunlara tepkileri etkiliyor.
Örneğin, Fed faiz oranlarını düşürürse (daralmış bir reel GSYİH ile mücadele etmek için), borçlanma maliyeti daha ucuz olduğundan bireylerin borç alması için iyi bir zamandır. Örneğin bir ev satın almak isteseydiniz, ipotek oranlarının düştüğünü görürsünüz. Halihazırda bir ev sahibiyseniz, mevcut ipoteğinizi yeni daha düşük oranlarda yeniden finanse etmek de stratejik bir hamle olacaktır.
Bununla birlikte, daralma devam ederse, genellikle işten çıkarmalara ve işsizliğin artmasına neden olur. Bu nedenle tüketiciler, özellikle muhafazakar para piyasası hesaplarında veya Hazine bonolarında harcamalarını dizginlemek ve tasarruflarını artırmak isteyebilirler.
Reel GSYİH’deki değişikliklere bağlı olarak, bireyler ekonominin nasıl performans gösterdiğine dair bir fikre sahip olacaklar, bu da onlara zaman iyi olduğu için para harcamaları mı yoksa tahminler pek parlak görünmediği için mi para biriktirmeleri gerektiğine karar vermelerinde yardımcı olacak bir fikre sahip olacaklar.
Enflasyon veya deflasyona göre ayarlanmış, bir ülkede üretilen tüm mal ve hizmetlerin dolar cinsinden ifade edilen bir ölçüsüdür.
GSYİH deflatörü, diğer ülkelere ihraç edilenler de dâhil olmak üzere ülkede üretilen mal ve hizmetlerin fiyatlarındaki değişiklikleri ölçer.
