Ekonomi
döviz çevirici
Altın Fiyatları
Kredi
Burs
KYK
İş Fikirleri
Serbest mal nedir? Gerek ekonomi bilimi, gerek hukuk bilimi içinde gerek ise gündelik yaşamda birbiri ile bağlantılı olan kavramlar vardır. İşte onlardan bir tanesi de halk arasında da bilinçli ya da bilinçsiz bir biçimde sıklıkla hemen her kesim tarafından kullanılan bir kavram olan serbest mal kavramıdır.
Bu yazımızda da bu konuda en anlaşılır bir biçimde insanların kafasına takılan soruların yanıtları verilmeyecektir. Zira serbest mal olgusu içinde kimi zaman işin içinde olmayanlar için kavram karmaşası ortaya çıkabilmektedir.
Adım adım giderek serbest malın öncelikle ne olmadığına değinmek gerekir ise basit bir açıklayış ile ortada açıkta olan mal değildir. Serbest mal kişilerin herhangi bir ücret ödemeden, herkesin rahatlıkla kullanabildiği mallardır. Kişilerin bu malları elde etmesi için herhangi bir özel çaba harcamasına gerek yoktur. Doğada hali hazırda bulunan mallardır. Ekmek örneğin bir serbest mal değildir. Çünkü fiyatı ne olursa olsun ücret ödenerek bedava bile alınsa bir değeri olan maldır.
Üstte yapılan bu temel bilgiden sonra en anlaşılır bir biçimde serbest mal için basit ve anlaşılır olan bir örnek vermek gerekir ise en bariz bir biçimde belli olanı havadır. Rüzgar için de yağmur için de benzer durum olduğu için serbest mal olarak örnek verilebilir mal türleridir. Ara mallar örneklerine göz atabilirsiniz.
Üstte verilen bu bilgilerden sonra şimdi de ekonomik açıdan bu olgu ile doğrudan alakalı olan bir diğer kavram olan serbest dolaşımdaki mal nedir sorusunun yanıtını vermek gerekir ise o noktada verilebilecek olan yanıt şöyledir.
Tamamı ile Türkiye ya da Türkiye Cumhuriyetlerinde üretilen yerli ve milli sermaye ürünü olan mallara verilen isimdir. Burada girdilerin yerli olması önemli değildir. Türk menşeili olması yeterli olan bir argümandır.
Son derece karıştırılan olgulardan bir tanesi de serbest malın bir ücreti olup olmadığıdır. Son derece net bir biçimde ifade etmek gerekir ki serbest mal tamamı ile bedelsiz olan bir emtia türüdür. O yüzden de herhangi bir ücret durumu söz konusudur. Bu dünyanın neresinde olursa olsun hangi ekonomik sistem olursa olsun geçerli olan genel bir ekonomik olgudur.
Hukukta serbest mal nedir sorusunun yanıtı şu şekildedir: Anne babanın yönetim ve/veya kullanım hakkından istisna olarak tutulmuş olan mallar serbest mal olarak tanımlanır. Serbest mallar yasada dört adet kategoride düzenlenmiş durumdadır. Bunlar ise şunlardır: Karşılıksız olarak elde edilen kazandırmalar, meslek veya sanat için verilen mal saklı pay ve kişisel kazanç olandır. Her biri kendi içinde detaylanır.
Kıt mallar ile serbest mallar tamamı ile birbirine taban tabana zıt ters olan kavramlardır. Kıt mallar her ne kadar yokluk ile alakalı olan bir durum olarak algılansa da ekonomistler tarafından da ifade edildiği gibi ekonomi biliminde konu biraz daha farklıdır.
Kıt mallar bütün bireylerin gereksinimlerini karşılama sırasında malın sınırlı durumda olunmasıdır. Burada konuyu daha iyi anlatabilmek adına bir örnek vermek gerekir ise oldukça bol üretilen ve fiyat olarak da düşük değeri olan domates yaz ayları geldiği zaman Akdeniz bölgesi için kıt mal durumuna gelebilir. Dolayısı ile kıt malın fakirlik ile hiçbir biçimde alakası yoktur. Kıt malda bir yetersizlik durumu söz konusudur. Mal kıt da olsa bir ücreti vardır. Serbest mal gibi değildir. İkame ve tamamlayıcı mal yazımıza göz atabilirsiniz.
Güneş ışığı serbest mal mıdır sorusunun yanıtı elbette üstte verilen bilgilerden de net bir biçimde anlaşılacağı tamamı ile bir serbest maldır.
Serbest diğer adıyla bedava mal olarak adlandıran bu ürünler, herhangi bir para ödenmeden doğa ananın bizlere sunduğu mallara verilen isimdir. Ekmeği size bedava da verseler o serbest mal değildir ama güneş ışığı serbest bir mal türüdür.
Bedava mallar olduğu için; rüzgar, yağmur, gün ışığı gibi kaynaklar serbest yani ücretsiz mal olarak geçer. Bu örnekleri siz de doğaya bakarak çoğaltabilirsiniz. Hava bedava, su bedava… Şiirinde olduğu gibi.
