Sistematik olmayan risk, bir yatırımın veya varlığın değerini etkileyebilecek, ancak genellikle belirli bir sektör veya piyasa ile ilişkilendirilmeyen risk türünü ifade eder.
Bu tür riskler spesifik veya özgün riskler olarak da adlandırılabilir. Sistematik olmayan riskler, belirli bir şirketin veya varlığın özel durumlarından veya faktörlerinden kaynaklanır ve genellikle çeşitlendirme ile azaltılabilir.
Başlıklar
ToggleSistematik olmayan riskin en kısa tanımı: Her firmanın kendi özelinde olan risklerdir. İşletmeler bu tür risklere kolayca müdahale edebilir. Önlem alabilir. Müdahale edilebilir. Artık risk, spesifik risk ve çeşitlendirilebilir türde olan risk biçiminde de adlandırılır.
Sistematik olmayan riskler her zaman için elimine edilebilir. Belli bir şirket için dar kapsamda olarak değerlendirilebilecek olan risklerdir.
Sistematik olmayan risklere verilebilecek olan örneklerin başında bir fabrikada çalışan mavi yakalı yani emek eksenli olarak çalışan insanların çalışma koşullarından memnun olmadıkları için yapmış oldukları eylemler verilebilir.
Bu alanda verilebilecek olan bir diğer örnek ise seri üretim yapan firmanın A sınıfı tedarikçilerinden bir tanesinden almış olduğu malın istenen kalitede olmaması sebebi ile ortaya çıkan imalat problemleri gösterilebilir.
Bir şirketin hisse senedinde yaşanan durumlar da bu risk türü ile doğrudan alakalıdır. (Sistematik risk yazımıza da göz atabilirsiniz.)
Sistematik olmayan riskler sektörlere göre kendi içinde durumsal değişiklikler gösterir. Yani konuyu biraz daha açmak gerekir ise elektrik endüstrisinde olan sistematik olmayan riskler ile ulaşım sektöründe olan sistematik olmayan riskler vardır.
Burada önemli olan finans uzmanları tarafından sektör bazlı olarak risk analizlerinin bilimsel yöntemler ile yapıldıktan sonra gerekli adımların atılması gerektiğidir.
Sistematik olmayan riskin temel kaynakları arasında mikro ekonomik olan faktörlerdir. Sistematik olmayan risk kaynakları arasında ayrıca ilgili firmanın menkul kıymetleri de yer alır durumdadır. Sistematik olmayan risklerin güvenlik ile doğrudan alakası mevcuttur.
Sistematik olmayan risklerin en temel ölçüsü ya da ölçütü alanında uzman kişiler tarafından da ifade edildiği üzere şartlar ve durum ne olursa olsun ilgili firmaların finans birimleri ve yönetimleri tarafından yaşanan risk için gerekli tedbirlerin alınabiliyor olmasıdır. Yani üstte ifade edilen sistematik olmayan risk çeşitlerinden hangisi kaç tanesi firmaların karşısına çıkarsa çıksın ilgili birimler tarafından müdahele edilerek ortadan kaldırılabilirler.
Bu tür durumlarda firmanın yapısına göre uygulanan yöntemler vardır. Bunlar içinde en sıklık ile yapılanı firmanin portföy yapısının genişletilmesidir. Bu duruma bir tür B planı olarak da bakılması mümkündür. Eğer firmalar portföy çeşitlemesi yapar ise o zaman ortaya çıkan sistematik olmayan risklerin azaltılması kendiliğinden yapılmış olur. Lakin bu iş incelikleri olan bir iştir. Uzmanlar tarafından gerekli analizler ile yapılması gerekir.
Sistematik riskler, sistematik olmayan risklerden farklı olarak çeşitlendirme yoluyla azaltılamaz. Bu riskleri yalnızca riskten korunma veya varlık tahsisi yoluyla azaltabilirsiniz.
Riske karşı korunma, fiyattaki herhangi bir olumsuz dalgalanma tehdidine karşı koymak için finansal araçların veya piyasa stratejilerinin kullanılması anlamına gelir. Hisse senedi piyasasında riskten korunmanın en yaygın yolu türev araçlardır.
Riskten korunmaya ek olarak, işletme portföyünüzün nakit, sabit getirili ve gayrimenkul gibi çeşitli varlık sınıflarını içermesini sağlayabilirsiniz. Bu varlık sınıflarının her biri, önemli sistematik değişiklikler durumunda farklı tepki vererek özkaynaktaki değer kaybını azaltır.
“Sistematik olmayan risk”, “spesifik risk”, “çeşitlendirilebilir risk” veya “artık risk” olarak da bilinen riskler, belirli bir şirkete veya sektöre özgüdür. Bu riskler, tüm pazarı değil, yalnızca belirli bir organizasyonu etkileyen çeşitli iç faktörler veya dış faktörler nedeniyle ortaya çıkar.