Spot döviz kuru, farklı para birimlerinin birbirleriyle takasında kullanılan piyasadır. Spot dövizlere örnek olarak USD/TL USD/EURO EURO/TL verilebilir.
Başlıklar
ToggleSpot döviz kuru, Bir para biriminin başka bir para birimiyle işlem yapacağı miktardır. Başka bir deyişle, bir kişinin bugün başka bir para birimi satın almak için bir para biriminde ödemesi gereken fiyat olduğunu söyleyebiliriz. Bunu, bir para biriminin başka bir para birimiyle alınıp satılabileceği günümüzün oranı olarak da düşünebilirsiniz.
Spot döviz kuru tanımı biraz karışık geldiyse örneklerle anlatalım. Sizin ticari bir işletmeniz var. Yurt dışında ürün ithal ediyorsunuz. Ürün aldığınız ülke Türk Lirası kabul etmiyorsa Dolar veya Euro’ya ihtiyacınız olabilir. Bu durumda spot döviz kuru oranlarını bilmeniz lazım.
Spot piyasanın avantajı döviz bürolarına göre daha uygun olmasıdır. Makas diye tabir edilen oran azaldıkça zararınız da azalır. Özellikle büyük tutarlarda bu makas farkı çok önemlidir. 100.000 Dolar alacağınız zaman 1 kuruş fark bile 1000 TL kar ya da zarar etmek anlamına gelir.
USD/TL, ülkemizde en fazla alım satım yapılan para birimleridir. Spot piyasada 1 Dolar alabilmek için 19.53 TL ödemeniz gerekiyor.
EURO/TL için Mayıs 2023 tarihi itibariyle 21.52 TL ödememiz gerekiyor. Aynı şekilde elimizde 10 Euro varsa spot piyasada bozdurarak 215.52 TL alabiliriz.
Spot döviz kuru, anında teslimat için döviz kurudur. Bu işlem için standart takas tarihi, işlem tarihinden sonra (T + 2)’dir.
Teorik olarak, teslimat hemen, işlemden birkaç saniye sonra olmalıdır. Ancak, bir işlemin tamamlanması için döviz piyasası sözleşmeleri genellikle iki gün kadar sürer. USD/CAD, USD/PHP, USD/RUB gibi bazı döviz kurları için ödeme tarihi 1 gün daha erkendir, yani T+1 olarak belirlenmiştir.
Çok sayıda online site, spot döviz kuru verileri sağlar. Bunları xe.com, Investing.com ve bloomberg.com’da inceleyebilirsiniz.
Spot döviz kurlarını bulmak için Google’ı bile kullanabilirsiniz. Standart ISO üç harfli kodunu kullanarak para birimi anahtar kelimesini Google arama çubuğuna girin. Örneğin, USD TL, Dolar TL yazdığınızda Google size 1 Dolar karşılığının kaç Türk lirası olduğunu en tepede gösterecektir.
Basit bir ifadeyle, spot kur, paranızı başka bir ülkenin para birimine çevirdiğinizde ne kadar kazandığınızdır. Bu arada, ileri oran veya ileri oran, başka bir tarafla gelecekte para biriminizi o tarafın para birimiyle değiştirmeyi kabul ettiğiniz zamandır.
Örneğin, Euro sağlayan biriyle Dolar değiştirmek istiyorsunuz. Bir vadeli işlem sözleşmesi imzalarsınız ve gelecek yıl içinde 1170 ABD doları başına 1000 Euro’luk bir döviz kuru üzerinde anlaşmaya varırsınız. Bir yıl sonra, 1170 ABD doları almak için 1000 Euro Spot kur, o zamana kadar ABD doları başına 1170 Dolar’dan örneğin USD başına 1.200 Euro’ya çıkmış olabilir. Bu durumda, spot kur vadeli kurdan düşük olduğu için kaybedersiniz; bu nedenle, Euro almak için daha fazla Euro harcamanız gerekiyor.
Spot döviz kuru piyasası oldukça likit ve oldukça değişkendir. Kısa vadede, döviz kuru yalnızca piyasa temellerinden (arz ve talep) değil, aynı zamanda haberler, diğer siyasi ve bölgesel durumlardan da etkilenir.
Ancak, uzun vadede, döviz kurları genellikle faiz oranlarındaki farklılıkların ve bir ülkenin ekonomik temellerinin birleşiminden etkilenir.
Merkez bankaları bazen piyasaya müdahale eder. Bunu yerel para birimini alıp satarak veya faiz oranlarını ayarlayarak yaparlar. Müdahale, döviz kurlarındaki dalgalanmaları azaltmayı, ekonomide ve ekonomik karar alma süreçlerinde belirsizlik getirmeyi amaçlıyor. Ülkemizde çok sık Merkez Bankası değiştiği dönemde Dolar TL kurunda sert oynamalar yaşanmıştı.
Genel olarak, büyük döviz rezervlerine sahip ülkeler piyasaya müdahale etmek için daha iyi bir konumdadır. Forex spekülatörlerinin saldırılarına nispeten dirençlidirler.
Daha büyük rezervler müdahaleyi daha güvenilir kılıyor. Tersine, daha az rezerv, yerel döviz kurlarını etkilemek için daha düşük bir kapasite anlamına gelir.
Döviz çevirici ve Döviz hesaplama araçlarımızı kullanarak anında Dolar TL, Euro TL ve diğer para birimlerini çevirebilirsiniz.
Spot piyasalarda döviz kuru, bir ülke para biriminin diğer ülke para birimiyle işlem yapacağı tutardır. 1 Amerika Doları alabilmek için 19.53 TL ödememiz gerekiyor.
Spot döviz kuru, ülkelerin faiz oranları, siyasi durumları, bölgesel sorunları ve farklı değişkenlere göre etkilenir. Rezervi büyük olan ülkelerde spekülasyonlar daha düşük olur ve para biriminin değerini etkileyen faktörleri engelleyebilir.