Tröst Nedir? Türkiye’de ve Dünya’da Tröst Örnek Şirketleri

Tröst – Antitröst Nedir? Türkiye’de ve Dünya’da Tröst Örnek Şirketleri

Tröst – Antitröst Nedir? Türkiye’de ve Dünya’da Tröst Örnek Şirketleri

Tröst, bir veya birden fazla şirketin hisselerini veya kontrolünü elinde tutan bir kuruluştur. Tröstler, piyasadaki rekabeti sınırlayabilir ve tüketici fiyatlarını artırabilir. Bu nedenle, çoğu ülkede tröstler yasaklanmıştır.

Tröst, finans dünyasında işin içinde olanların son derece iyi bildiği işin içinde olmayanların ise duydukları zaman şaşırıp kaldıkları olgular bulunuyor. Bunlardan bir tanesi de son derece kapsamlı bir konu olmasına rağmen bu yazıda en anlaşılır biçimde ana hatları ile yazılacak olan tröst kavramıdır.

Kavramın ne olduğunu tek bir biçimde ifade etmek gerekir ise tekelleşme gibi algılanabileceği söylenebilir. Tröst bir ortaklar grubunun bir biçimi ile bir şirketi ele geçirmiş olmalarına verilen isimdir

Tröst Örnek

Tröst nedir tanımının ardından sıra örneklere geldi. Ülkemizde tröst ile ilgili bilinen bir örnek Mis Süttür. Kaliteli ve ucuz sütü piyasaya sunan firma bir süre sonra tröst firmaların karşısında yenilgiye uğramış ve kapanmıştır. Yıllar sonra aynı isimle Şok Marketlerde satılmaya başlamıştır. Ayrıca AEG ile General Elektrik 1980’li yıllarda bu alanda bir çalışma yapmıştır.

Tröst Özellikleri

Tröstün özellikleri hakkında verilebilecek olan temel bilgiler ise şunlardır: Burada işin temelinde tröst şirketlerin kardan zarar ederken bir araya gelerek bu durumu ortadan kaldırmaları birincil özelliktir. Bir diğer tröst özelliği olarak söylenebilecek olan şey fiyatların tröst şirketlerin istediği değerde tutulmasıdır.

Yani fiyatta tek tipleşme vardır. Burada amaç elde daha çok kazanmaktır. Firmaların böylece birbiri ile rekabet durumu da ortadan kalkar. Tröst kendi içinde çeşitlenir. Bunlar füzyon tröstleri, fiyat tröstleri, holding tröstlerdir. Kendi içinde çeşitleri farklılık göstermektir. Amaç aynıdır.

iLGiNiZi ÇeKeBiLiR  Dönen Varlıklar Nedir? Formülü, Tablosu, Kodları ve Örnekleri

 Her şart altında piyasayı kontrol altında tutmaları da en temel özelliklerinin başında gelir. Yine tröst eylemler yatay veya dikey eksende olabilmektedir. Her ikisinin de kendi içinde şirketlere göre avantajları, dezavantajları vardır. Pazara yeni yenilikçi ürünler, yeni markalar girmesini engellemeye çalışırlar. Politik ve ekonomik baskı kurma kapasiteleri vardır. Fiyat avantajı yoktur.

Tröstleşme Nedir?

Tröstleşme sözcüğü tröst sözcüğünden türemiştir. Tam karşılığı tröst ortaklığı anlamına gelir. Yani tröst olgusunun yaygın hale gelmesidir diye ifade edilmesi mümkündür. Oligopol nedir yazımıza göz atabilirsiniz.

Tröst ve Kartel Farkı

Kartel, bir metanın imalatını kısıtlayıp o malın  fiyatını ya da arzını fiyatını kontrol etme amaçlı olarak bir gruptan devlet ya da işletmenin birleşmesi ile ortaya çıkan yapıdır.

Kartelin tröstten farkı, kartelde ortaklık söz konusudur ama hiçbir şirket hukuki olarak varlığını sona erdirmez Tekelleşme söz konusudur. Monopol bir yapıyı oluşturmaya çalışırlar ki serbest piyasaya uygun değildir.

 Tröstte ise şirketler birleşir ama tek isim altında çalışmalarına devam ederler.

Kartel Örnekleri

Kartele verilebilecek en güzel örnek OPEC’tir. OPEC, Petrol ihraç eden ülkeler anlamına gelmektedir. Fiyatların aşırı düşmemesi, dengede durması için ortak karar alırlar. Rekabeti önlediği için vatandaşa faydası yokken petrol satanlara büyük avantajlar sağlamaktadır.

Dünyadaki Tröst Şirketler

Hamburg’daki Warburg Company, Banque de Bruxelles, Brüksel’deki Societe Generale, Societe Français de Banques et de Depats, Paris’teki Societe Generale Pour Favoriser L’industrie Nationale, Deutsche Bank ve Banquede Paris et de Pays-Bas.

Türkiye’deki Tröst Şirketler

Türkiye’de bilinen tröst şirketi örneği Kuzey Marmara Oto Yolu yapılırken ortaya çıkan süreçtir. Koç Holding de Yapı Kredisi Bankasını satın alarak Koç Bankı kapatmıştır.

Antitröst Ne Demek?

Son olarak antitröst ne demek sorusunun yanıtını vermek ise kısaca rekabet yasalarıdır. Bir başka ifade ediş biçimi ile gerek kartel gerek ise tröst yapılmasını önlemek için yapılan çalışmalardır.

iLGiNiZi ÇeKeBiLiR  BIST 100 Nedir? XU100 Ne Demek? Hisse Senedi Nasıl Belirlenir?

Gerek dünyada gerek ise ülkemizde bu alanda son derece ciddi çalışmalar vardır. Burada amaç hem serbest piyasa ekonomisini korumak, hem de tüketici haklarını sağlamaktır. İlk defa 19. Yüzyılda Avrupa ve Amerika Birleşik Devletlerinde uygulanmaya başlamıştır.

sık sorulan sorular

Sıkça Sorulan Sorular

Tröst Ne Demek?

Herhangi bir sanayli dalı, bir şirketin ya da şirketlerin ortak karar alarak bir araya gelip yeni bir yapı oluşturulmasıdır. Burada diğer şirketlerin hukuki varlıkları sona ermektedir. Tek bir çatı altında devam etmektedirler.

Kartel Nedir?

Kartel, aynı tip ürünü satan şirketlerin ortaklaşa iş yapmasıdır ama şirketler hukuki olarak işlerini de sürdürmektedir. Petrol ihraç eden ülkeler buna güzel bir örnektir ama halka yarayan bir uygulama değildir. Ürünlerin çok düşük fiyata satılmaması için tekelleşmedir.

Türkiye’de Tröst Örnek Şirketleri Nelerdir?

Koç bank yapı kredi ismiylde birleşmiş ve kendi varlığına son vermiştir. Yapı kredi olarak devam etmiş, Türkiye’de örnek verilebilecek en büyük şirketlerden biridir.

Tröstlerin Temel Amacı Nedir?

Tröstler, genellikle piyasada rekabeti azaltmayı veya ortadan kaldırmayı amaçlar. Tröstler, şirketlerin fiyatları belirlemesini, pazar paylarını paylaşmasını veya diğer rekabetçi stratejileri sınırlamalarını içerebilir.

Tröstler Yasal Mıdır?

Tröstler, rekabet hukuku açısından yakından izlenir ve birçok ülkede belirli yasal sınırlamalara tabidir. Rekabeti sınırlayıcı veya rekabeti engelleyici tröst faaliyetleri genellikle yasa dışıdır.

Tröstler Hangi Alanlarda Görülür?

 Tröstler genellikle büyük ölçekli endüstrilerde görülür, özellikle enerji, telekomünikasyon, ilaç, perakende ve finans gibi sektörlerde. Bu tröstler, piyasa hakimiyetini artırmayı veya rekabeti azaltmayı amaçlayabilir.

Tröstlerin Etkileri Neler Olabilir?

 Tröstler, rekabeti azaltarak veya kontrol ederek tüketicilere yüksek fiyatlar, sınırlı ürün seçenekleri ve düşük kalite sunabilir. Rekabetin azalması, inovasyonu da olumsuz etkileyebilir.

Tröstlerle İlgili Hangi Önlemler Alınabilir?

iLGiNiZi ÇeKeBiLiR  Sistematik Risk Nedir? Türleri Kaynakları Unsurları ve Örnekleri

 Hükümetler ve rekabet otoriteleri, tröstlerin olumsuz etkilerini önlemek veya en aza indirmek için çeşitli düzenlemeler ve yasal yaptırımlar uygularlar. Rekabeti sınırlayan anlaşmalar veya işbirlikleri ciddi yaptırımlara tabi olabilir.

Tröstler ve Monopol Arasındaki Fark Nedir?

 Monopol, tek bir işletmenin veya şirketin belirli bir pazarda tüm kontrolü elinde bulundurduğu durumu ifade ederken, tröstler birden fazla işletmenin rekabeti sınırlamak veya kontrol etmek amacıyla bir araya gelmesini ifade eder.

Tröstlerin Örnekleri Nelerdir?

Birçok ülke ve sektörde tröst örnekleri mevcuttur. Örneğin, birkaç büyük petrol şirketinin fiyatları ve üretimi kontrol etmek için anlaştığı bir petrol tröstü gibi.

Tröstlerin Yasal Sonuçları Neler Olabilir?

Tröst faaliyetleri, yasa dışı olarak kabul edilirse, cezalar ve yaptırımlarla karşılaşabilirler. Bu yaptırımlar para cezalarını, tazminat ödemelerini veya hapis cezalarını içerebilir.

Tröstlerle Mücadelede Hangi Kurumlar Görevlidir?

Birçok ülkede, tröstlerle mücadele eden rekabet otoriteleri veya hükümet kurumları bulunur. Bu kurumlar, rekabeti korumak ve adil pazar koşullarını sağlamak amacıyla tröstleri izler ve gerektiğinde yaptırımlar uygular.

YORUMLAR YAZ