Yabancı yatırım fonu Türkiye sınırları içerisinde olmayan, farklı ülkelerde kurulmuş olan finans yapılarına verilen isimdir. Yabancı yatırım fonları ülkemiz kapsamında değil uluslararası normlara tabi olup buna uygun finans çevrelerince onaylanarak piyasaya sürülmüşlerdir. Onaylanmış olduğu finans kurumu çerçevesine bağlı olarak da farklı zorunlulukları yatırımcılara yansıtabilirler.
Yabancı hisse yatırım fonu ile finansal bir yatırımda bulunmadan evvel bunun bir hisse senedi ortaklığı olmadığını, bir yatırım aracı olduğunu algılamalısınız. Günümüzde yatırım yapmanın pek çok farklı metodu olduğu gibi yabancı fonlara yatırım yapmak da bunlardan birisidir. Değişken piyasalarda işlem gören bu fonlar yükseliş veya düşüş eğrisine bağlı olarak yatırımcısına kâr veya zarar yansıtabilirler.
Herhangi bir yabancı yatırım fonu tek bir sektörle ilintili olabileceği gibi farklı sektörlerin bir araya gelerek oluşturduğu ortak bir fon da olabilir. Günümüzde global finans çevrelerine bakıldığında bu tip fonlarda emlak, siber güvenlik ve teknoloji sektörleri en çok talep gören sektörleri simgeler.
Aynı zamanda sanayi, enerji, sağlık ve finans sektörü de yükselişini sürdüren fon sektörleri arasında yer almaktadır. Daha çok global piyasada işlem gören yabancı yatırım fonları Türkiye’den nasıl değerlendirilir diye merak ediyorsanız bazı temel kriterlere odaklanabilirsiniz.
Öncelikle bu tip uluslararası yatırım fonları pek çok farklı döviz cinsiyle işlem yapılabilen yatırım araçlarıdır. Bunlar arasında Türk Lirası da bulunabileceği gibi ülkemizden alım satım gerçekleştirirken döviz kullanılması da mümkündür.
Tabii ki burada temel alınan kaide Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası tarafından açıklanan günlük faaliyet raporunda var olan döviz cinslerinde işlem yapmaktan geçer. Ayrıca ülkemiz tarafından belirlenmiş bazı kriterlere uygun olması durumunda yatırıma açık olacağının da altını çizmekte fayda var.
Başlıklar
ToggleEn önemli kriterlerden birisinin Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası tarafından açıklanan ve işlem gören döviz kurları arasında olması gerektiğinden söz etmiştik. Yabancı yatırım fonu almak istediğinizde bunun belirli gereklilikleri karşılamakta olduğundan emin olmanız şarttır. Özellikle ülkemizin bu bağlamda bazı kritik talepleri olduğunu ifade etmek gerekir.
Mevcut fonun gerekli olan tüm evraklarının var olması, denetlenebilir bir yapıda olması, kuruluş belgeleriyle taahhütnamesinin bulunması ve bir finans kuruluşu tarafından onaylanmış olması elzemdir. Finans sektöründe bağımsız denetimin ne kadar önemli bir unsur olduğu tartışmaya kapalı bir gerçektir. Dolayısıyla bunun sağlanabilmesi de şeffaflık için bir diğer gerekliliktir.
Son derece geniş kapsamlı bu şartları sağlayan yabancı yatırım fonları Türkiye’de işlem görebiliyor. Tabii ki tüm bu kriterler yatırımcıları korumak amacıyla listeleniyor.
Örneğin toplam varlığının %10’undan daha fazlasını fonun kendisinde barındırması engellenirken fon üzerinde yüksek oranlı bir hakimiyet ile manipülasyonun önüne geçiliyor. Bu aynı zamanda bağıntılı farklı kurum ve şirketlere de %10’dan fazla pay aktarılamamasıyla perçinlenmiş oluyor.
Ülkemizde açılacak olan temsilcilik sayesinde yatırımcı için güven ortamı oluşturulurken tüm yatırımlarda Türk hukuk sisteminin baz alınıyor olması da avantaj sağlıyor.
Her ne kadar temelleri Türkiye’de atılmamış olsa da uluslararası finans çevrelerince onaylanmış bir yapıya sahip olması, bağımsız denetçiler tarafından düzenli olarak denetlenmesi büyük bir anlam ifade ediyor. Riskli bir piyasa yapısı oluşmaması için tüm önlemler alınarak Türk yatırımcılara pozitif bir katkı sağlanması amaçlanıyor.
Yabancı yatırım fonu nasıl alınır hususunda alım satım tekniğine değinmek büyük önem arz ediyor. Çünkü bu tip yatırımlarda standart alım satım yapılabildiği gibi aynı zamanda tahsisli alım satım da gerçekleştirilebiliyor.
Dolayısıyla bu iki kavram arasında da bazı sistematik kriterler söz konusu oluyor. Yukarıda yabancı yatırım fonlarının Türkiye’de alım satım için uyması gereken şartlardan söz etmiştik. Bunlar en iyi yabancı fonlar için standart alım satıma dair gereklilikler olarak düşünülebilir.
Bunun dışında yabancı yatırım fonlarının tahsisli alımı için ayrıca bir kural uygulanmaktadır.
Yabancı yatırım fonunun tahsisli alımı için fonun sahip olduğu total net varlık üzerinden %80’lik bir dilim baz alınır. Bu dilimin kamu borçlanmasıyla ülkemizdeki ihracatçıların mevcut para ya da sermaye değerlerinin dışında kalması zorunluluğu hasıldır. (Kolektif yatırım kuruluşları yazımıza göz atabilirsiniz.)
Tahsisli satış dışında standart satış baz alınacaksa bunun için mevzuat gereğince yukarıda yer alan maddeler geçerliliğini korumaktadır. Fon kuruluşunun gereken şartları sağlaması durumunda ekstra bir kriter söz konusu değildir.
Gerekli şartları sağladığını beyan eden ve tüm evraklarını ülkemizde otoriteye teslim eden fon kuruluşu temsilciliği aracılığıyla süreci tamamlar. Tabii ki Türkiye’de fon kuruluşunun bağlı bulunduğu ülkeden veya denetlendiği bağımsız kurumdan belge talep hakkı saklı tutulur.
Tüm bu değerlendirme süreçlerinin ardından da Türk hukuk normlarına uygunluğu tasdik edilirse alım satım için uygun olduğu tescillenir. Akabinde de yatırım yapılabilmesi için hizmet vermeye başlayabilir. Tüm süreçler temsilci aracılığıyla satış şeklinde kayıtlara geçer.
Yurtdışı fon alımı ülkemiz dışında farklı bir ülkede varlığını sürdüren ve piyasaya hisse senetlerini sunan şirketlerin pay senetlerini satın alma işlemidir. Aynı zamanda oluşturulan fonlar da yatırım amaçlı alınabilir. Yine bir başka şekilde yurtdışında işlem gören yatırım enstrümanlarına ülkemiz üzerinden yatırım yapmak mümkündür. Bilhassa bankaların yatırım araçlarında buna dair pek çok imkâna rastlanabilir.
Yurtdışı hisse senedi alımı gibi işlemlerde gerek bankaların özel olarak oluşturduğu fonlar, gerekse yatırımcılara sunulan fırsatlar daha büyük kazançlar için ciddi bir etki yaratabilir.
Günümüzde en çok tercih edilen borsalar arasında Amerika ve doğal olarak NASDAQ yer alırken fon sepetleri de pek çok yatırımcının dikkatini çekmektedir. Yabancı yatırım fonları almak bir bakıma farklı sektörlerde daha büyük ilerleme kat etmeyi amaçlayan şirketlere yatırım yapmak olarak tanımlanabilir.
Yabancı hisse senedi fonları son dönemlerde yatırımcıların fazlasıyla ilgi gösterdiği bir araca dönüştüğü için ülkemizde hizmet veren hemen hemen tüm bankalar bu hizmeti sunmaktadır. Üstelik mobil uygulama veya internet bankacılığı aracılığıyla da yabancı fon alım satımı gerçekleştirilebildiği için finansal hareketlerinizi tek tuşla kontrol edebilirsiniz.
Amerikan yatırım fonları ülkemizde fazlasıyla sükse yapmış şirketleri kapsadığı gibi pek duyulmamış ancak Birleşik Devletler sınırları içerisinde popüler olan hisse senetlerini de kapsayabiliyor. En iyi yabancı fonlar üzerine araştırma yaptığınızda analizlerinizi global ve bağımsız piyasalar aracılığıyla tasdik etmeniz ise finansal bir tavsiye olarak vurgulanabilir.